DOĞRU BİLGİ MÜMKÜNDÜR(DOGMATİZM) Dogma: Din yada otoritelerce ileri sürülen bilgilerin kanıt aranmaksızın doğru bilgi sayılması
A-RASYONALİZM(AKILCILIK)
Doğru bilgi mümkündür ve kaynağı akıldır.Doğru bilgi akla dayanır
1-SOKRATES:
-İnsan felsefesi yapar
-Tabulara karşı çıkar
-Bilgi doğuştan gelir
-Herkes için doğru tektir ve değişmez
-Yöntemleri ironi ve maiotiktir
-Amacı toplumların ötesinde ahlak yaratmaktır.
--İnsan felsefesi yapar
--tabulara karşı çıkar
2-PLATON:
Sokrates’in ölümü
Geometri bilmeyen giremez--akademia
Görünümler İdealar
Değişir değişmez
Yansıma asıl
Kesin değil
Sofistleri onaylar
-Varlığın özü idealar dünyasındadır
-doğru bilgi varlığın özünün bilgisidir
-Doğru bilgi idealar dünyasındadır.
-İdealar tümel kavramlardır
Binlerce çeşit ağaç var ama o güne kadar hiç görmediğimiz bir ağaç türününde ağaç olduğunu biliriz
-bilgi doğuştan
-öğrenme yok hatırlama var
-Platon’a göre insan özgür müdür?Niçin?
3-ARİSTOTELES
Varlığın özü tek tek varlıkların içindedir
-Doğru bilgi tek tek varlıkların içindedir
YÖNTEM=TÜMDENGELİM-KIYAS
Akıl:
Edilgin akıl
uyularla alır
Etkin akıl:Asıl kaynak –bunu işler
Edilgin akıl Etkin akıl
Duyularla alır
Edilgin akıl verilerini işler tümel önermeler oluşturur
Tümdengelim yapar tek tek doğrulara ulaşır
Doğru bilgi tek teklerin bilgisidir-------(Öz)
Akıl duyularla gelen verileri oluşturma ve tümel kavramlara ulaşma yeteneğine sahiptir.
4-FARABİ
-İslam felsefesinin kurucusudur
-Aristo mantığı ile İslam dinini birleştirmeye çalışmıştır.
-Aristo ve platon sistemlerini birleştirmeye çalışmıştır.
2 tür bilgi vardır
1-Duyusal bilgi
-Duyu organları ile alınır
-Tekil olanın bilgisidir
-Tekil olduğu için bilimsel değildir(tümel olmalı)
2-Akli bilgi-Tekil bilgileri biçimlendirir
-genel yargılara ulaşır
-Böylece tümdengelim yapmak için genel geçer bilgiye ulaşır
-tümdengelimle tek tek doğrulara ulaşır
-doğruyu bilen iyiyi bilir.(İyiyi kötüden ayırır)
-iyiyi yapan varlığın özüne ulaşır.(Tanrı)
-EN YÜCE ERDEM BİLGİDİR
1-Aristo ve Platon’un bilgi anlayışlarını karşılaştırınız.
2-Aristo ve Farabi’nin bilgi anlayışlarını karşılaştırınız
3-Sokrates ve Sofistlerin bilgi anlayışlarını karşılaştırınız.
4-Farabi’nin bilgi anlayışını temel alarak ‘en yüce erdem bilgidir’ sözünü açıklayınız.
5-DESCARTES:
Descartes şüpheciliği(ŞÜPHE DOĞRU BİLGİYE ULAŞMANIN ARACIDIR)
Doğuştan düş gücü ve duyular(tümdengelim ve sezgi)
Tanrı
Mat.
‘DÜŞÜNÜYORUM O HALDE VARIM’
Doğru bilgiye ulaşmanın 4 basamaklı bir yolu vardır.
Açık+Seçik=Apaçık
Dogmatik Rasyonalizm
1-Descartes şüpheciliğinin septisizmden farkı nedir?
2-Descartes şüpheciliğinin bilimsel yönteme etkisini açıklayınız.
6-HEGEL
Tez varlık
Antitez yokluk
Sentez oluş
Düşünce gelişir
Madde gelişir
İlk tez varlık
AKIL YOLU İLE-SALT DÜŞÜNME İLE –DOĞRUYA ULAŞILIR.
B)EMPRİZM(DENEYCİLİK)
-Doğru bilginin kaynağı deneydir
-Duyulara genel olarak güven duyulur
-Doğuştan gelen bilgi reddedilir
-Tümevarım yöntemine daha sıcak bakılır
J.LOCKE
-Tabu larasa (boş levha):Zihin doğuştan boş bir levhadır.
Tasarım
a-Yalın:
-Zihin pasiftir
-Bilgi için malzeme sağlar
-Duyumlar
b-Bileşik tasarım
-Zihin aktif
-Yalınları birleştirir
-Genel kavramlar oluşturur(Tümevarımla)
İç deney(Bileşik tasarımlar)-dış deney(Yalın tasarımlar)
EZBERLEMEK NE TÜR BİR TASARIMDIR?
D.HUME
İZLENİMLER
UYUMLAR-CANLI/GÜÇLÜ
FİKİRLER:SOLUK KOPYALAR
Nedensellik=zihinsel alışkanlık
A B 2 ayrı izlenimdir
Kuşkuculuğa varır.
Nedensellik yerine olasılık
Descartes gibi şüphe doğru bilgiye ulaşmanın aracıdır.
Hava kapanırsa yağmur yağar-Hume’a göre açıklayınız.
SENSUALİZM(DUYUMCULUK)Bütün bilgilerin kaynağı duyumlardır.Kurucusu Condillactır