BULGULAR
Çalışmanın bulguları bilgi toplama formunun içerdiği üç ana başlık esas alınarak aşağıda sunulmuştur. Öğretmenler değişik matematik derslerine girdiğinden ve amaç ders kitabı kullanma sıklığını ölçmek olduğundan, okutulmakta olan matematik dersleri arasında bir ayırım yapılmamıştı. Dolayısıyla öğretmenler soruları kendi verdikleri (okuttukları) dersleri esas alarak cevaplandırmak durumundaydılar.
Elde edilen veriler, soruların toplandıkları başlıklar itibariyle şöyle özetlenebilir:
Ders Kitabını Tanıma ve Kullanma Düzeyi
Anketin 1, 2, 3, 4, 5 ve 10. soruları öğretmenlerin ders kitabını tanıma ve kullanma düzeyi ile ilgilidir. Sorulardan, "Ders kitabını ne ölçüde tanıyorsunuz?" sorusuna verilen cevaplarda öğretmenlerden büyük çoğunluğunun ders kitabını tanıdığı (%84,8) anlaşılmıştır. Bunun yanı sıra "Kısmen tanıyorum. Bir şeyler baktığım oluyor." seçeneğini işaretleyenlerin %10 civarında olması dikkat çekmiştir. Öğretmenler yaklaşık 5 yıl öncesiyle kıyaslandığında ders kitaplarının eski yıllarda daha çok kullanıldığını belirtmişlerdir (%16'ya karşı %63). Ders kitabı kullanma şekli ile ilgili soruya verilen cevaplardan, ek kaynaklara ihtiyaç duyan öğretmenlerin çoğunlukta olduğu, bir kısım öğretmenin kitabı kullanmadığı ve öğrencilerine de önermediği anlaşılmıştır.
"Dersi hazırlarken başvurduğunuz kaynaklara yüzde olarak yer verseniz bu sayılar ne olur? (Yüz sayısını üçüne paylaştırınız.)" şeklindeki 10. soruya verilen cevaplarda test kitaplarının ders kitaplarının önüne geçtiğini (%36 ya karşı %64) belirtmişlerdir.
Kitabı kendi kullanmayan ancak öğrencilerine öneren öğretmenler de vardır, fakat öğretmenin kullanmadığı bir kitabı öğrencilerin önemsemeyecekleri açıktır. "Hem kendim kullanırım, hem de öğrencilerime öneririm." şeklinde cevap veren öğretmen oranı %17,5 tir.
Ders Kitabının Nitelikleri ve Beklentiler
Anketin 6, 7, 9, 14 ve 15. soruları, öğretmenlerin kitabın nitelikleri hakkında görüşlerini ve beklentilerini yansıtmaktadır.
Öğretmenler ders kitaplarının konuları ele alış şeklini beğenmekte fakat uygulamalı çalışmalara yer verme bakımından yetersiz olduğunu belirtmişlerdir.
Anketin 8. sorusu "Ders kitabını kullanımdan uzaklaştıran nedenlerin başında hangisi gelir? sorusuna "Teorem ve açıklamalara fazla yer vermemesi" (%31,7), "Alıştırma ve test sayısının yeterli olmaması" (%35,3), "ÖSS'de yer alan tüm konulara yer vermemesi", "Test kitaplarının ders kitaplarından daha iyi olması" ve "Konularının çok olması" (her biri %24,1) 'nı göstermişlerdir.
Ders Kitabı Kullanımını Etkileyen Faktörler:
11, 12 ve 13. sorularla, ders kitabı kullanımını etkileyen faktörler belirlenmeye çalışılmıştır.
Öğretmenler ÖSS sınavının varlığının ve daha sonra bu sınavın kapsamının daraltılmasının lise matematik eğitimine ciddi zararlar verdiğini ve ders kitabı yanında test kitaplarını yarı yarıya kullanmaya yönelttiğini belirtmişlerdir.
"Sizi ders kitabından uzaklaştıran nedenler hangileridir? Önem sırasına göre ilk iki veya üç tanesine sıra numarası veriniz." şeklinde sorusuna bir kısım öğretmen "Ders kitabından uzak değilim." (%34,4), diğer bir kısım "ÖSS'nin soru biçimi ve kitapların buna uygun olmaması" (%31,9 ve 26,2) nı uzaklaşmanın nedeni olarak göstermiştir.
Anketin sonunda, öğretmenlerden lise matematik programı veya ders kitapları hakkında ayrıca belirtmek istedikleri görüşlerini yazmaları istenmiştir. Görüş bildiren 51 öğretmenden 29 tanesi lise matematik programının ağır ve yoğun olduğunu, kapsamında değişiklikler yapılması gerektiğini belirtmiştir. 24 öğretmen ise, ÖSS sınavı ile lise matematik programının kapsadığı konuların ve amaçların farklı olduğunu ifade etmiştir. Bu öğretmenlere göre ÖSS sınavının kapsamının daraltılması, özellikle lise 2 ve 3. sınıf konularının öğretimini etkilemiştir.
Öğretmenlerin bu soruya verdikleri cevaplardan da, öğrencilerin ders kitabından ziyade test kitaplarına yöneldiği, kavram ve teorem bilgisi almaktan uzak oldukları, ezberledikleri kısa yolları tercih ettikleri anlaşılıyor. Bu durum ise matematiğin kazandırmaya çalıştığı matematiksel düşünme ile çelişmektedir.
__________________
ReHRe
|