ÜNİTE 1

FİNANSAL YÖNETİMİN AMACI VE TANIMLARI

► Finansal Yönetim : İşletmenin gereksinim duyduğu fonları en uygun koşullarla sağlamak, bu fonları korumak ve etkin olarak kullanımını sağlamaktır.

Sermaye ( ortaklar )  Kar ( temettü )
Kredi ( banka  faiz

Dönen varlıklar  özkaynak ve kısa vadeli borçlanma
Duran varlıklar  özkaynak ve uzun vadeli borçlanma



Finansman : İşletmeye gerekli olan fonların sağlanmasıdır.

Fon : En dar haliyle paradır. Geniş anlamda ise para yada para benzeri kavramlardır.

FİNANSAL YÖNETİMİN AMAÇLARI

a-) İşletmenin yatırım yapacağı varlıkların seçimi
b-) Varlıklara yatırılacak olan fon miktarının belirlenmesi
c-) Fonların herhangi kaynaktan nasıl sağlanacağının belirlenmesi

► FİNANSAL YÖNETİMİN GENEL AMAÇLARI:

a-) Karın en yükseğe çıkarılması
b-) Hisse senedi başına karın en yükseğe çıkarılması
c-) İşletmenin piyasa değerinin en yükseğe çıkarılması

► Finansal alanda ülkemiz açısından son yıllardaki en büyük gelişme 24 Ocak 80 kararlarıdır. Finans fonksiyonunun önemi artmıştır. Sıkı para politikası uygulaması gelişmiştir. Hedef aşamalı olarak piyasa ekonomisine geçmektir.

FİNANS FONKSİYONUNU ETKİLEYEN ETMENLER

- Enflasyon
- Rekabet
- Haberleşme
- Taşıma
- Devletin ekonomi politikasındaki değişiklikler
- İşletmenin büyümesi
- Piyasaların gelişmesi
- Bazı sektörlerin öneminin artması


FİNANSAL YÖNETİM VE FONKSİYONLARI

Finans: Kişi yada kurumlarca faydalanılan para, fon, sermaye vb. kavramlardır.

Finansman: Para, fon yada sermayenin bulunmasıdır.

Finansal Yönetim: Para, fon yada sermayenin sağlanması ve sağlanan fonların etkin bir şekilde yönetilmasidir.
► FİNANS FONSKSİYONLARI

Yatırım, finansman ve dividant (kar payı dağıtımı) kararlarıdır.

1-) Yatırım kararları: Finans yöneticisinin karar alanlarından en önemlisi yatırım kararlarıdır.
Sermaye bütçelenmesi: Sermayenin uzun süreli varlılara yatırılmasıyla ilgili kararlar sürecidir. Sermayenin uzun süreli varlıklara yatırımı bu kararların en önemli yönüdür. Yatırılan sermayenin sağlayacağı faydalar gelecekle ilgili olduğundan ve bilinmediğinden risk içerir. Finansal yöneticinin hedefi gerekli analizleri titizlikle yaparak riski minimuma indirmektir. Daha riskli yatırımlardan daha fazla gelir beklenmelidir.
Yatırım kararları denildiği zaman sadece kar ile ilgili yatırımlar değil, yatırılmakta olan fonların daha iktisadi kullanımı gibi kararlarda alınabilir. Birleşme, dış ülkelere yapılan doğrudan bir yatırım, yatırım kaynaklarına örnektir.

2-) Finansman Kararları: Finansman kararları verilirken fon ihtiyacının ne şekilde finanse edileceği, fonların nereden, nasıl karşılanacağına ilişkin kararlar alınması gerekir. İşletmeler ya borçlanarak yada özkaynaklarla finansmana gidebilir. Borçlanmanın riski faiz ödemeleridir. Avantajı ise faizin gider olarak vergiden düşülmesidir. Özkaynaklarla finansmanın dezavantajı kar payı dağıtımı, yani “dividant”tır. Avantajı ise genel kurul kararıyla kar payı dağıtılmayabilir.
Risk ve maliyet açısından karşılaştırıldığında özkaynaklarla finansmanın riski ve maliyeti daha düşüktür. İlk yıllarda özkaynaklarla finansman tercih edilirken sonraki yıllarda veya faizin düşük olduğu dönemlerde yabancı kaynaklarla finansman yapmak rasyonel bir yaklaşımdır.

3-) Dividant Kararları: Karın ne kadarının dağıtılması gerektiği konusunda karar verilirken, karın işletmede kullanılmasıyla sağlanacak fayda, ortaklara dağıtılması durumunda ortakların tatmini karşılanır.
Kar payı dağıtımında halka açık AŞ ve aile AŞ’de SPK(sermaye piyasası kanunu)’ye göre hareket edilir.

►Hisse senedi ve tahviller sadece A.Ş.’lerde işlem görür. Hisse senedi ortaklık, tahvil ise borçlanma belgesidir.
Hisse senedi ve tahvil çıkaran A.Ş’ler halka açık şirketlerdir. 5 ile 250 arasında ortağa sahip ise Aile AŞ, 251 ve üzeri ise halka açık AŞ’dir. Ortak sayısı 250’den fazla olan şirketler borsada işlem görür. SPK’ya (serbest piyasa kurulu) bağlı AŞ’ler istedikleri zaman Genel Kurulu toplayıp dividant yapmama kararı alamazlar. Kısaca devlet müdahale etmektedir. Halka açık AŞ’ler SPK’ya bağlı olmak zorundadır.

►Finans yöneticisi: İşletmenin yatırım ve finansman kararlarından sorumlu olan kişidir.

a-) Haznedar (finans yöneticisi)
- Banka ilişkileri
- Nakit yönetimi Özellikle para giriş çıkışıyla ilgilenir.
- Finansman
- Kredi ödemeleri
- Dividant ödemeleri
- Sigorta
- Emeklilik fonlarının yönetimi

b-) Kontrolör (muhasebe müdürü)
- Mali tabloların hazırlanması
- İç denetim
- Muhasebe
- Bordro işlemleri Özellikle plan, denetim ve işlemlerle ilgilenir
- Kayıtların korunması
- Bütçenin hazırlanması
- Vergiler


İŞLETMENİN AMAÇLARI

1-) Mal ve hizmet üreterek toplumun refahını sağlamak
2-) İşletmede istihdamı sürekli kılmak Sosyal Amaçlar
3-) İşletmenin sürekliliğini sağlamak
4-) Üretim ve satışları arttırmak
5-) Üşletmenin piyasa payını arttırmak
6-) İşletmenin büyümesini sağlamak
7-) İşletmenin karını en yükseğe çıkarmak
(Klasik işletmecilerin düşüncesidir. Kar maksimizasyonunda önemli iki eksiklik olarak zaman ve risk faktörleri dikkate alınmamaktadır)
►8-) İşletmenin piyasa değerini maksimuma çıkarmak
(İşletmenin en önemli hedefidir. Karlılık ve risk işletmenin değerini maksimize edecektir. Finans yöneticisinden beklenen işletmenin piyasa değerini maksimum yapacak kararları almaktır)

Devlete ait işletmelerde Sosyal Amaçlar ön plandadır. İşletmenin karını maksimum yapmak klasik işletmecilik de ilk hedef olarak kabul edilir. Günümüzde ise işletmenin piyasa değerini maksimum yapmak daha önemlidir.

FİNANS FONKSİYONU ÜZERİNDE ETKİLİ OLAN ETMENLER

1- İşletmenin büyük ölçekte faaliyette bulunması
2- İşletmelerin çok çeşitli ürün üretmeleri ve piyasaya sunmaları
3- Araştırma – Geliştirme faaliyetlerinin öneminin artması
4- İşletmenin büyümeye verdiği önemin artması
5- İşletmeler arası birleşmenin yoğunlaşması
6- Teknolojinin gelişmesi
7- Ulaşım ve iletişim olanaklarının artması
8- Rekabetin artması ve kar marjının düşmesi
9- Faiz ve döviz kurundaki dalgalanmalar

FİNANSAL YÖNETİM VE İŞLETMENİN HUKUKİ YAPILARI

Bireysel İşletme ( Ferdi İşletmeler )

Tüzel kişiliği bulunmayan, 3. kişilere karşı tüm mal varlığı ile sorumlu olunan işletme türüdür. Yazılı bir sözleşme söz konusu değildir. Sermaye tavanı yoktur. Küçük işletmelere uygun bir işletme türüdür. Sınırsız sorumlu olduğundan kredi bulma olasılığı yüksektir. Ancak tek kişi karar verdiği için riskte yüksektir.

Adi Ortaklık ( Adi Şirket )

2 yada daha fazla kişi tarafından, bir şekil şartına bağlı kalmaksızın sözlü yada yazılı şekilde kurulabilen, tüzel kişiliği olmayan, belli bir sermaye tavanı bulunmayan şirkettir. Ortakların sorumluluğu sınırsızdır.

Kollektif Şirketler

Türk Ticaret Kanunu’na tabidirler. 2 yada daha fazla kişi, belirli şekil ve unvan altında kurabilirler. Tüzel kişilikleri vardır. Ortaklar sınırsız sorumluluğa sahiptir. Gelir vergisine tabiidir. Şirketin ömrü ortakların anlaşmasına bağlıdır.

Adi Komandite Şirket

Kollektif şirkete benzerler. Tek farkı ortaklık türündedir. 2 farklı ortaklık vardır;

- Komandite ortak
- Komanditer ortak

Komandite sınırsız sorumludur ve şirketi yöneten, sermaye payı fazla olan kişidir.
Komanditer ise sınırlı sorumludur. Sermaye payı kadar kâra yada zarara ortak olur.
Hisseli Komandit Şirket ( Eshamlı yada Sermayesi Paylara Bölünmüş Şirket )

Komandit şirketlere benzerler. Tek fark hisseler paylara bölünmüştür.

Limited Şirketler

2 yada daha fazla gerçek veya tüzel kişi ile kurulur. Türk Ticaret Kanunu’na tabidir. Tüzel kişiliği vardır. Tüzel kişilik adına vergi mükellefidir. Yani kurumlar vergisine tabidir. 2 ile 50 ortak arasında kurulabilir. Sermaye paylara bölünmüştür.

►Anonim Şirketler

2 tür anonim şirket vardır:

- Aile anonim şirketleri: Halka açılamazlar. 2 ile 250 arasında ortağa sahiptirler.

- ►Halka açık anonim şirket: 250 ve üstü ortağa sahiptirler. 2 şekilde kurulurlar:

a- Ani Kuruluş: Sermayenin tamamının ortaklar tarafından taahhüt edildiği kuruluştur.
b- Tecrici Kuruluş: Sermayenin bir kısmının ortaklar tarafından taahhüt edildiği, diğer kısım için halka başvurulduğu kuruluş şeklidir.

Tüzel kişiliğe sahiptirler. Kurumlar vergisine tabidir.
Bankacılık ve sigortacılık alanında faaliyette bulunabilen tek şirket türüdür.
Hisse senedi ve tahvil çıkarabilen tek şirket türüdür.
Hisse senedi ve tahvil çıkarma sınırı: ödenmiş sermaye + yedekler

Sermaye piyasası kanununa ve kayıtlı sermaye sistemine tabi tek şirkettir.

ÜNİTE 2

PARANIN ZAMAN DEĞERİ

Paranın gelecekte elde edilmesi yerine bugün elde edilmesi paranın zaman değeri olarak nitelendirilir.
Nominal faizler enflasyon altında ise negatif faiz söz konusudur. Nominal faiz oranı enflasyon oranından büyük ise paranın zaman değeri sıfırdan büyük olur.
Nominal faiz oranı enflasyon oranına eşit ise paranın zaman değeri sıfır olur. Enflasyon sıfır bile olsa paranın zaman değeri sıfır olarak nitelendirilmez.

FAİZ

a-) Basit Faiz: Kısa vadeli işlerde basit faiz, uzun vadeli işlemlerde ise bileşik faiz uygulanır.

Basit Faiz = Anapara.Faiz.Dönem (aylık ise Dönem/12)

Sınav Sorusu…
Bir işletmenin 6 ay vadeli 800,000,000TL’lik krediye ihtiyacı vardır. Bu parayı X bankasından %50 faizle kullanması söz konusu ise basit faize göre ödeyeceği faiz ne kadardır?

800,000,000 x 0,5 x 6/12 Not: 6/12 yazmamızın nedeni vadenin aylık oluşudur.
Dönem yıllık ile aynen yazılır fakat aylık ise 12’ye bölünür.
= 200,000,000


Sınav Sorusu…

Bir bankaya yıllık %48 faizle yatırılan 250,000,000 TL karşılığında 80,000,000 TL faiz alındığına göre söz konusu para bankada ne kadar yatmıştır.

250,000,000 x 0,48 x X/12 = 80,000,000

120,000,000 x X/12 = 80,000,000

10,000,000X = 80,000,000

X = 80,000,000 / 10,000,000

X = 8 ay

BASİT FAİZDE GELECEKTEKİ DEĞER

Gelecekteki Değer = Anapara.(1+Faiz.Dönem)

Sınav Sorusu…

Bir bankaya %45 yıllık faizle yatırılan 250,000,000 TL karşılığında 4 yıl sonunda hangi miktarda para alınacaktır? Basit faiz uygulanmaktadır.


Gelecekteki Değer = 250,000,000.(1+0,45.4)

Gelecekteki Değer = 250,000,000+(112,500,000.4)

Gelecekteki Değer = 700,000,000

YADA

Gelecekteki Değer = 250,000,000.(1+0,45.4)

Gelecekteki Değer = 250,000,000.(1+1,8)

Gelecekteki Değer = 250,000,000.(2,8)

Gelecekteki Değer = 700,000,000


BASİT FAİZDE ŞİMDİKİ DEĞER

Gelecekteki Değer
1+ Faiz.Dönem

Sınav Sorusu…

Bir makine 3 ay vadeli olarak 450,000,000,000 TL’ye, 5 ay vadeli olarak 525,000,000 TL’ye alınabiliyor. Faiz oranı %45 olduğuna göre makinayı hangi şekilde almak daha avantajlıdır?

450,000,000 450,000,000 Şimdiki Değer = 404,494,382
1 + 0,45 . ¼ 1,1125


525,000,000 450,000,000 Şimdiki Değer = 442,105,263
1 + 0,45.5/12 1,18749

Bu sonuçlara göre birinci tercih taha avantajlıdır.
Sınav Sorusu…

Bir işletme4 ay sonra ödemesi gereken 500,000,000 TL borcu vardır. Bu borç bugün ödenmek istenirse piyasa faiz oranı %56 olduğuna göre ne miktar ödenir?

500,000,000 500,000,000
1+0,56.4/12 1,186


İSKONTO

Senedin vadesinden önce düşük bir değerle kırdırılmasıdır.
İskonto miktarı peşin değer üzerinden hesaplanıyorsa iç iskonto, vadeli değer üzerinden hesaplanıyorsa dış iskontodur.

Sınav sorusu…
İşletme vadesine 3 ay kalmış 750,000,000 vade tarihli senedi kırdırmak istemiştir.
İskonto oranı %55’tir.

750,000,000 750,000,000
1+0,55 . 3/12 1,1375

BASİT DIŞI İSKONTO (DIŞ İSKONTO)


Dış İskonto= Vade Tutarı (1-Faiz x Dönem)

ÖRNEK: 10 Ay vadeli 750.000.000.- nominal değeri olan bir senedin %40 iskonto oranıyla ve dış iskonto yönetimine göre kırdırılması durumunda peşin değeri ne kadardır.

BASİT DIŞ İSKONTO = 750.000.000.(1-0,40x10/12)
= 750.000.000*2/3
= 500.000.000.-TL.
İç İskontoya Göre;

Peşin Değer=İç İskonto= Gelecekteki Değer

1+Faiz x Dönem


İÇ İSKONTO = 750.000.000

1+0,40*10/12

=562.500.000

ÖRNEK: 92 gün vadeli 100.000.000.- nominal değerli bir hazine bonusu için yapılan ihale sonunda belirlenen iskonto oranı %56’dır. İç iskontoyla satışa sunulan hazine bonosunun satışa sunulan fiyatı ne kadardır?.

100.000.000.-
İÇ İSKONTO: = 87.642.000.-
1+0,56 * 92/365

ÖRNEK: 92 gün vadeli 100.000.000.- nominal değerli bir hazine bonosu alındıktan 25 gün sonra satılmak istenirse satış fiyatı nedir? İç İskonto uygulanmaktadır. Yıllık iskonto:%50

92-25 = 67 günlük satış fiyatı

100.000.000.-
İÇ İSKONTO= =91.659.000.-
1+0,50*67/365

BİRLEŞİK FAİZ

dönem
Birleşik Faizin Gelecekteki Değeri : Anapara(1+Faiz)


ÖRNEK: Bir kişi bankaya 100.000.000.- %60 faizle yatırırsa bir yıl sonraki değeri ne kadar olur?
1
Birleşik Faizin Gelecekteki Değeri=100.000.000(1+0.60)
=160.000.000

***Yukarıda verilen faizle 2.yılın sonundaki değeri ne kadar olur.
2
Birleşik Faizin Gelecekteki Değeri= 100.000.000(1.060)
=256.000.000.-

***Yukarıdaki verilere göre 100.000.000 %60 faizle basit faize göre hesaplanması ne olurdu.

BASİT FAİZ GELECEKTEKİ DEĞER=100.000.000.-(1+0,60*2)
=220.000.000

ÖRNEK: 50.000.000 %25 faiz oranıyla ve 6 yıl için birleşik faizle yatırılmıştır. 6 yılın sonunda alınacak para ve kazanılan faiz ne kadardır.
6 yıl
BİRLEŞİK FAİZ GELECEKTEKİ DEĞERİ= 50.000.000(1+0.25)
=190.000.000.-

Alınacak Para – Ana Para= Faiz
190.000.000 – 50.000.000 = 140.000.000.-TL.

BİRLEŞİK FAİZİN BUGÜNKÜ DEĞERİ

Gelecekteki Değer
Birleşik Faizin Bugünkü Değeri= n
(1+Faiz)

ÖRNEK: Bir bankaya 3 ay vadeli olarak yatırılan bir mevduat karşılığında 2 yılın sonunda 5.600.000.-TL. Birikmiştir. 3 aylık faiz %10 olduğuna göre ana para ne kadardır?.

5.600.000.-
Birleşik Faizin Bugünkü Değeri= 8 = 2.612.000.-TL.
(1+0.10)

ÖRNEK:Bir Bankaya 6 aylık vadeli olarak %40 faizle yatırılan ve 2.yılın sonunda 192.180.000.-TL. ulaşan para miktarı ne kadardır.

192.180.000
Birleşik Faiz Bugünkü Değeri= =50.000.000(Ana Para)
4
(1+0.40)

2 Dönem x 2 yıl = 4 Dönem

DEVRE FAİZ ORANI

Nominal Faiz
Devre Faiz Oranı=
Devre Sayısı

ÖRNEK: Yıllık nominal faiz oranı %68 oldugunda 3 ay vadeli açtırılırsa devre faiz oranı yüzde kaç olur.

DEVRE FAİZ ORANI= 0,68 / 4 = 0,17 yani %17 dir.

EFEKTİF FAİZ


Nominal Faiz
1+Efektif Faiz (1+ )
Devre Sayısı
12
Yıllık Efektif Faiz= (1+Aylık Faiz)


ÖRNEK : Ayklık faiz oranı %3 ise yıllık efektif faiz oranı % kaçtır?
12
1+ Efektif Faiz =(1+0,03)

ANÜİTELER SINAVDA ÇIKABİLİR

Belirli bir zaman süreci içerisinde verilen yada alınan eşit ödemelerdir.

n
ANÜİTENİN GELECEKTEKİ DEĞERİ= (1+Faiz) – 1
Faiz

ÖRNEK: Bir işletmenin 10 ay sonra ödenmes gereken borcu için her ay sonunda bankaya 690.274.000.000.- TL bu işletmenin 10 ay sonunda biriken parası ne kadardır?
Aylık Faiz Oranı:%8

Yukarıdaki işlemi Basit faizin gelecekteki değerini esasa alarak da yapabiliriz.

ÖRNEK: Bir işletme 4 yıl sonra ödenmesi gereken borcunu aşağıda verilen taksitlerle bankaya yatırarak ödemeyi planmaktadır.
Uygulanan faiz oranı %20 olduğuna göre işletme ne miktarda borç ödemiş olacaktır.
1.YILIN SONUNDA 4.000.000.000.-
2.YILIN SONUNDA 3.000.000.000.-
3.YILIN SONUNDA 2.000.000.000.-
4.YILIN SONUNDA 1.000.000.000.-

CEVAP 3 BİRLEŞİK FAİZ FORMÜLÜ
1.Yılın Sonunda 4.000.000.000(1+0,20) = 6.912.000.000
2
2.Yılın Sonunda 3.000.000.000(1+0,20) = 4.320.000.000
1
3.Yılın Sonunda 2.000.000.000(1+0,20) = 2.400.000.000
0
4.Yılın Sonunda 1.000.000.000(1+0,20) = 1.000.000.000

14.632.000.000

ÖRNEK: Devre Faiz oranı %6 iken 5 yıl boyunca her dönem sonunda 1.000.0000.000 bugünkü değeri nedirç?

I.FORMÜL

1.000.000 1.000.000 1.000.000 1.000.000 1.000.000
1 + 2 + 3 + 4 + 5 = 4.125.000.000.-
(1+0,06) (1+0,06) (1+0,06) (1+0,06) (1+0,06)

II.FORMÜL 5
(1+0,06) - 1
1.000.000 5 = 4.125.000.000.-TL:
(1+0,06) *0,06
SINAVDA SORULABİLİR.

HİSSE SENEDİNİN DEĞERİ

Kar Payı
Hisse Senedinin Değeri=
Faiz






ÖRNEK: Bir şirket yılda 50.000.- kar payı taahhüt etmiştir. Piyasa faiz oranı %40 olduğuna göre hisse senedi ne kadardır.
50.000
HİSSE SENEDİ DEĞERİ = = 125.000.-TL.
0,40

ÖNEMLİ SINAVDA ÇIKABİLİR

ÖRNEK:
Bir İşletme imtiyazlı hisse senedine her yıl 100.000 kar payı taahhüt etmektedir. Bu hisse senedi piyasada 5.000.000.- satıldığına göre böyle bir hisse senedinin yatırım getiri oranı ne kadardır. (Faizi ne kadardır.)

100.000
5.000.000. = = 0,02 Faiz Oranı
X

ENFLASYON ORANI VE FAİZ ORANI

Nominal Faiz: Finansal varlığın üzerinde yazılı olan faizdir.
Reel Faiz: Enflasyondan arındırılmış faizdir.

REEL FAİZ ORANIN SINAVDA SORULABİLİR.

1+Nominal Faiz Oranı
(1+Reel Faiz Oranı) =
1+Enflasyon Oranı

ÖRNEK: Bir devlet tahvilinin nominal faiz %50 beklenen enflasyon oranı %46 buna göre real getiri oranı ne kadardır.

1+0,50
1+Reel Faiz Oranı = = 0,02
1+0,46

SINAVDA ÇIKABİLECEK ÜNİTE SORULARI

*** Paranın Zaman Değeri (SÖZEL)
Basit, Birleşik veya anüitelerin tanımı (SÖZEL)
Basit Faizle İlgili Soru (SAYISAL)
Basit İç İskonto, birleşik faizde gelecekteki değer, hisse senedinin değeri ve real faiz oranı çıkabilir. (SAYISAL)