çığ nedir ??

[Dj_Curcun@]

Çığ Nedir? Nasıl Oluşur?

Fransa'nın Chamonix bölgesinde 1999 yılında 12 kişinin ölümüne, birçok kişinin de yaralanmasına sebep olan ‘‘beyaz ölüm’’ 2400 metrelik Pecleret Dağı'ndan indi. Yumuşak kar, önünde bir kar bulutu oluşturarak vadiye kadar kaydı. Çukurdaki asfalt yolu da aşarak karşı tepenin yamacına, yokuş yukarı, tırmandı. 150 ile 200 km hıza ulaşarak önüne çıkan ağaçları kökünden söktü. Çığın dev kütlesinin önünde sıkışan havanın oluşturduğu basınç, karşı sırttaki evleri bomba gibi havaya uçurdu. Sonra, 6 metrelik bir kar örtüsü oluşturarak bütün vadiyi örttü.

Çığ nasıl ortaya çıkar?

Bol kar yağışı olduğunda, taze kar tabakasının alttaki eski tabakayla iyi kaynaşmaması sonucu,
Rüzgárın kaldırdığı büyük bir kar kitlesinin aşağı inerek alttaki kar tabakası üzerinde kayması sonucu
Bir hayvan veya kayakçının oynak kar tabakasını çiğne-yerek harekete geçirmesi sonucu çığ oluşabilir.
Çığın oluşumuna etki eden faktörler
ARAZİ: eğim ne kadar fazlaysa, tehlike o kadar büyüktür. Yüzde 30'luk bir eğim çığ oluşumu için yeterlidir. Gölgede kalar sırtlarda çığ tehlikesi (güneş görenlere nazaran) fazladır.
TAZE KAR: Taze kar tabakası ne kadar kalınsa, çığ tehlikesi o kadar büyüktür. Kötü hava şartlarından sonra güneşin açtığı ilk gün çok risklidir.
FIRTINA: Kar fırtınası olduğunda, kar tanecikleri döne döne uçuşur ve rüzgársız sırtlarda birikir. Tepe üstlerinde dalga şeklinde birikmiş kar, alttaki sırtta çığ tehlikesini gösterir.
KAR TABAKASI: Karın tabaka halinde kaydığı yerlerden uzak durmak gerekir. Dipten gelen boğuk sesler de tehlike işaretidir.
ISI: Kar yağışından sonra ısı birden düşerse, yeni kar tabakası alttakine iyi işleyemez. Hava ısındığında da kar gevşer ve tehlike artar. Bu nedenle baharda daha çok çığ olur.

Kaç tip çığ var?

TOZ ÇIĞ: En çok rastlanan çığ tipi. Toz kardan oluşan bu tip çığlar, saatte 400 km hıza erişebilir ve yarattığı hava basıncı ile büyük zarar verir.
TABAKA ÇIĞ: Sert ve ezilmiş kardan oluşur. Önceden tahmin edilmesi çok zordur ve en ufak titreşimde ortaya çıkabilir.
AĞIR KAR ÇIĞI: Nemli ve eski kardan oluşur, çok ağır kitleleri harekete geçirir ve genellikle kış mevsimi sonunda görülür.