Rüzgarlar ve Havanın Hareketi

[Kerem388]

Havanın dünya yüzeyine göre yer değiştirmesi olayına rüzgar deriz. Bu, atmosfer içinde periyodik düzenlilik gösteren bir olaydır.
Güneş ışınlarının yere ve zamana bağlı değişkenliğinden kaynaklanan ısı farkları, hava basıncında değişmelere yol açar; ısınan hava yükselir, daha soğuk olan hava da onun yerine doğru akar. Dünya’nın dönme etkisinin de bunlara katılmasıyla troposferde hava hareketleri gözlenir. Bunlar da bazen alize rüzgarları, batı rüzgar bölgeleri, kutuplardaki doğu rüzgar alanları gibi büyük ve periyodik hava akımlarının oluşmasına yol açar.

Bunların dışında bir dizi yerel hava akımı olayı da gözlenebilir. Bunlar yerel koşullara göre lodos, poyraz ya da bora gibi adlarla anılır.
Rüzgarın hızı saniyede metre (m/sn) ya da mil (kn) olarak ölçülür. 2 kn yaklaşık 1 m/sn’ye eşittir. Rüzgarın hızını anemometre adını taşıyan araçla ölçme olanağı bulunmadığı zaman şiddetini 0-12 arasında basamaklandırılmış olan Beaufort ölçeğine göre kestirme olanağı vardır: Dumanın yer yüzeyine dik olarak yükselmesi durumunda rüzgarın gücü 0’a eşit olur, 4 durumunda toz bulutları uçuşur, 10’da ağaçlar köklerinden sökülür, 12’de ise hızı saatte 110 km’yi bulan bir tayfun söz konusudur.