Sümerler
 

Sümerlerhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif M.Ö. 3500 - M.Ö. 2000 yılları arasında Mezopotamya'da yaşamışlardır. Genetikçi Cavalli-Sforzahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif
Mezopotamyahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nden Basra Körfezine kadar uzanan Fırat Nehri ve Dicle Nehri arasında kalan bölgenin ilk çağdaki adıdır.
Kuveytlilerin genetiksel açıdan Sümerlerle ilişkili olabileceğini iddia etmiştir.

Ortadoğu'nun tahıl tarımının ve evcilleştirilmiş hayvanlarının insanlık tarihinde özel bir yeri vardır; çünkü ilk uygarlık onların yol açtığı yaşam biçiminden doğmuştur. Dünyanın en eski uygarlığıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif Dicle ve Fırat nehirlerinin aşağı kıvrımları boyunca Basra Körfezi'ne kadar dayanan düz lığ (alüvyon) ovası üzerinde uzanan Sümer ülkesinde doğdu. Sümer topraklarını yaratmış olan ve her yıl yenilenen ırmak milinden bol ürün alınabilmesi için ilkel tarım tekniklerinin kökten değiştirilmesi gerekti.

Ortadoğu'nun ormanlık tepelerinehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif yaz başlarındahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif gelişen ekinlere hasat zamanına dek yetecek kadar yağmur yağıyordu. Ama yaz boyunca hemen hiç yağmur düşmeyen daha güneyde durum farklıydı. Böyle oluncahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif hasat ancak ırmak sularının ekinleri sulamak üzere tarlalara getirilmesiyle güvence altına alınabilirdi. Ne var kihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif sulama kanallarınınhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif setlerin yapımı ve bakımı yüzlercehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif dahası binlerce kişinin birlikte çalışmasını ve ilk çiftçi topluluklarda görülenden çok daha sıkı bir toplumsal disiplini gerektirdi. Neolitik köylerdehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif olasılıkla küçük biyolojik aile sıradan çalışma topluluğunu oluşturmuştu.

Her bir ailehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif olağan durumlardahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif kendi ekin tarlasının ya da tarlalarının ürününü tüketti; belki törenselhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif dinsel fırsatlar dışında isehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif çok sayıda kimsenin örgütlü işbirliğine gereksinim duyulmadı. Başlıca farklılaşmalarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif yaş grupları arasında ve kadınla erkek türleri arasında olduğu içinhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif herkes aynı derecede özgürdü ve herkes aynı derecede havaların kararsızlığının kölesiydi. Bu basit toplumsal yapıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif ırmak kıyısı ortamında kökten değişti. Irmak sularının denetlenmesi işinin büyük ölçüde insan çabasını gereksinmesihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif halkın çoğunluğunun emeğinin bir tür seçkin yöneticiler tarafından yönetilmesini gerektirdi.

Bir seçkin yönetici sınıfının nasıl doğduğu belli değil. Bir topluluğun bir başka topluluğu fethedişihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif toplumu efendilerle hizmetçilerhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif işleri yönetenlerle yönetilenler olarak bölmüş olabilir. Öte yandanhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif insan toplumundaki özel yerlerinin çok eskilere dayandığı bilinen doğaüstü uzmanları gittikçe gelişen bir görevsel uzmanlaşma sürecini başlatmış olabilir. Daha sonraki dönemlerin Mezopotamya mitoslarındahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif tanrıların insanlarıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif eksiksiz donatılmış tanrı evininhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif yani tapınağın yiyecekhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif giyecek ve öteki gereksinimlerini karşılamaları için yarattıkları anlatılır. Böylece tanrılar üretme sıkıntısına girmeksizin gereksinimlerini karşılamış olacaklardır.

Bu düşüncelerin nasıl uygulamaya konulduğu konusunda da biraz bilgimiz var. Örneğin Lagaş'ta bir yazıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif kentin topraklarınıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif sahiplerinin tanrıya ödeyecekleri payların türüne göre üç bölüme ayırır. Büyük bir olasılıklahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif tanrıya en ağır payları ödeyen çiftçilerin ellerindehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif geriye kendilerine yetmeyecek kadar az şey kalıyordu; ki bu durum onlarıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif yılın bir bölümünde tanrı adına çalışmakhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif demek ki sulama kuruluşlarında ya da rahiplerce planlanan öteki işlerde işlemek zorunda bıraktı. Bu yollahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif çiftçilerin tapınağa verdikleri tahılın ve öteki tarımsal ürünlerin bir bölümühttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif tanrının özel hizmetçilerininhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif yani rahiplerin yönetimi altında yürütülen işlerde çalışanlara karşılık olarak ödendi.

Böyle bir sisteminhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif büyük projeleri gerçekleştirecek binlerce insanın emeğinin bir araya getirilmesine olanak verdiği anlaşılıyor. Bu sistem aynı zamandahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif tüm becerilerini tanrıyı hoşnut edebilecek bir lüks ve tantanayla beslemekhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif giydirmekhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif eğlendirmek ve ona tapınılmasını sağlamak yolunda kullanan çok çeşitli sanatçıların -dansçılarınhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif şarkıcılarınhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif sarraflarınhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif aşçılarınhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif doğramacılarınhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif giysicilerin- uzmanlaşmasına da olanak verdi. Bu uzmanlarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif artık zamanlarını yiyeceklerini üretmek için harcamak zorunda olmadıklarındanhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif insanların o zamana değin ulaşabildiğinden çok daha yüksek becerilere ve bilgilere sahip olabildiler.

Böylece uygarlıkhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif Dicle-Fırat Vadisi'nin aşağı bölgelerinde ilk yerleşimlerin görüldüğü İ.Ö. 4000 dolaylarındanhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif çağımız bilginlerince okunabilenhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif Sümer kültürünün toplumsal ve düşünsel yönlerini yer yer aydınlatmaya başlayan yazılı kayıtların görüldüğü İ.Ö. 3000 yıllarına dekhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif bin yıl gibi kısa bir süre içinde ortaya çıkmış oldu.