Rus-japon Savaşi

[N.S.D.A.P]

Japonya'nın Rusya'nı Uzakdoğu'daki yayılmacı politikadan vazgeçmek zorunda bıraktığı askeri çatışma (1904-1905). Kore ve Mançurya üzerindeki nüfuz çekişmesinden kaynaklanan savaşın önemli sonuçlarından biri de bir Asya devletinin modern çağda ilk kez bir Avrupa devletini yenilgiye uğratmasıydı.
Savaş, Rusya'nın birliklerini Mançurya'dan geri çekmesine ilişkin anlaşmaya uymaması üzerine, Japonların Lüshun'daki (Port Arthur) Rus kuvvetlerine süpriz bir saldırı düzenlemesiyle başladı (8 Şubat1904).Yeni inşa edilmiş olan (1891-1903) Trans-Sibirya Demiryolu'na karşın Rusya'nın Mançurya'daki sınırlı kuvvetlerine takviye asker ve donanım gönderebilmesi için gerekli ulaşım olanakları hala yetersizdi.Öte yandan komutanlık düzeyindeki başarısızlıkların da etkisiyle, Ruslar Lüshun'un düşüşü (Ocak1905) ve Mukden (bugün Shenyang) Çarpışması'yla (Şubat-Mart1905) noktalanan bir dizi yenilgi aldılar.
Mayıs1905'te Tsuşima Boğazlarındaki bir çarpışmada, Japon amirali Togo Heihaçiro Rus kuvvetlerine yardım etmek üzere Ekim1904'te Baltık kıyısındaki Liepaja (Libau) limanından yola çıkmış olan ve Vladivostok'a ulaşmaya çalışan Amiral Z. P. Rojestvenski komutasındaki Rus Baltık Filosunu yok etti.Bu ağır yenilgiyle birlikte Rus Çarlığı'nda gelişen devrimci hareket, Çar II. Nikolay'ı barış görüşmelerine oturmaya zorladı.
ABD başkanı Theodore Roosevelt9 Ağustos - 5 Eylül1905 arasında New Hampshire'daki Portsmouth'da toplanan barış konferansında arabuluculuk görevini üstlendi.Kabul edilen Portsmouth Antlaşması'yla Japonya Liaodong Yarımadası'nın, Lüshun'a giden Güney Mançurya demiryolunun ve Sahalin Adası'nın yarısının denetimini eline geçirdi.Buna karşılık Rusya, Mançurya'nın kuzeyini nüfuzu altında tutmaya devam eder.