KİŞİLİĞİN HANGİ YÖNLERİ DEĞİŞİR?
Anlatıldığı gibi kişilik insanın değişmeyen,durağan bir özelliği değildir. Değişen,insanın karakteri,mizacı,zeka ve yetenekleridir.
● Karakter:Kişiye özgü davranışların bütünü olup,insanın bedensel,duygusal ve zihinsel etkinliğine çevrenin verdiği değerdir.Bireyin karakteri,kişisel özelliklerle,içinde yaşanılan çevrenin değer yargılarından oluşur.Bu değer yargılarını benimseyip benimsememe,karakteri oluşturur.Karakterde,kişilikle,içinde yaşanılan çevrenin değer yargıları birlikte yorumlanır.
Kişide bazı davranış biçimleri,diğerlerine oranla daha belirgin olarak kendini belli eder.Bazı davranış biçimlerimiz,ilgi ve yeteneklerimiz,tutum ve yönelişlerimiz,adımızla birlikte bizi belirleyici olarak kullanılıyorsa,bunlar bizim karakteristik özelliğimiz yani karakterimizdir.Bundan da anlaşılıyor ki karakter,kişiliğin değişken bir yönüdür.Çünkü her an tutumlarımız,ilgilerimiz,yeteneklerimiz,beklentile rimiz değişebilir.Bu da davranışlarımıza yansır.Bundan da anlarız ki kişiliğimizde faklılaşmalar görülüyor.
Karakter,aile,okul,çevre içinde çocukluk çağından itibaren gelişmeye,biçimlenmeye başlar.Bu biçimlenme uzun süre devam eder.Bu biçimin öğeleri sürekli değişir ve bu da kişiliğin değişmessi için bir etkendir.
Kişiliğin değişen bir diğer yönü de mizeç yani huydur.
● Mizaç:Günlük yaşantı içinde kişiye özgü,oldukça sınırlı,belirli duygusal tepkilerinnitelik ve nicelik bakımından değişmesidir.Otonom sinir sisteminin özelliği veya iç salgı bezlerinin az ya da çok çalışması gibi soyaçekimle gelmiş olan fizyolojik özelliklerin nedenlediği psikolojik tutumlarımızdır.Çabuk kızmak,sıkılmak,neşelenmek,öfkelenmek, hareketli ya da hareketsiz olmak vs.,bireylere göre değişen mizaç özellikleridir.
İçsalgı bezleri doğrudan doğruya kana karışan ve hormon adıyla anılan bazı kimyasal maddeler salgılarlar.Bu hormonlar kan aracılığıyla tüm bedeni dolaşır,organizmanın büyüme ve gelişmesine doğrudan etkide bulunurlar.Bugün bazı bezlerin bazı şahsiyet özellikleri üzerindeki direkt etkisi bilinmektedir.Sözgelimi tiroid bezi hormonlarından biri olan tiroksin hormonunun kana gereğinden fazla salınması aşırı canlılığa,bedensel etkinliklerde bir kamçılanmaya,asabi gerilimler,aşırı duyarlılığa,duygusal ve heyecansal dengesizliklere yol açar.Bunun aksine az salgılanması ise tembelliğe, hareketsizliğe,fiziki güçsüzlüğe ve bedensel yorgunluğa neden olur.
● Zeka ve Yetenekler:Bir kişiyi tanımlamak ve kişiliğini belirtmek isterken onadeğişik açılardan bakar ve değişik yönlerini değerlendiririz.Zeka,yetenek,heyecanlılık, içedönüklük,kavgacılık,canlılık,sosyal girginlik,sosyal uyum,baskınlık bu tür özelliklerdendir.
Kişiliği tanımlamada egemen olan yön ağırlıkla sosyal yöndür.fizik yapı gibi zeka ve yetenekler karşısında da toplumun kişiye karşı belirli bir vaziyet alışı vardır.Bu görünüş ve yetenekler toplumun kişiye karşı davranışlarında tayin edici rol oynar.Kişinin, toplumun bu yönelişine karşı tepki ve davranışlarını belirler.Böylece etki ve tepki halinde, kişi-toplum ilişkileri kendi özel kuralları içinde sürer gider.