tarihte bugün konu başlığı altında tarihi günler geçiceqtiR
8 OCAK
1916. Müttefik kuvvetleri Osmanlı ordusunun Çanakkale direnişini kıramadılar. Yenilgiye uğrayarak Gelibolu yarımadasından çekilmeye başladılar. Başarısızlığı nedeniyle İngiliz Deniz Kuvvetleri komutanı Amiral Winston Churchill görevinden istifa etti.
1918. ABD Başkanı Woodrow Wilson, Temsilciler Meclisi ve Seanato'nun ortak toplantısında Avrupa'da kalıcı barışın sağlanması için kendi adıyla anılacak olan 14 prensibi ortaya attı.
1943. Yoksullara ucuz ekmek verilmesine ilişkin kararname yayımlandı.
1945. Büyük İskenderun Limanı hizmete açıldı.
1946. Celal Bayar Demokrat Parti ( DP) Genel Başkanı oldu.
1977. Cumhuriyet Halk Partisi lideri Bülent Ecevit, milletvekillerine yapılan zamlara tepki gösterdi; maaş zammını kabul etmeyeceğini açıkladı.
1982. Yılmaz Güney "komünizm propagandası yapmaktan" gıyabında 7,5 yıla mahkum edildi.
1984. Başbakan Turgut Özal Türk Parasını Koruma Kanunu'nun herkesin başına bela olduğunu söyledi
1986. Henry Miller'in Oğlak Dönencesi adlı romanı, "müstehcen" olduğu gerekçesiyle toplatıldı.
Aynı gün 8 sanatçıya Yükseköğrenim Kurulu (YÖK) tarafından "profesörlük" unvanı verildi. Unvan verilen sanatçılar arasında Yıldız Kenter, Hikmet Şimşek ve Nüvit Kodallı da vardı
1988.Bülent Ersoy'un sahneye çıkma yasağı kaldırıldı. Operasyonla cins değiştiren Bülent Ersoy'un sahneye çıkmasına Emniyet Genel Müdürlüğü 7 yıldır izin vermiyordu.
1991.Hükümetle anlaşan maden işçileri eylemlerine son vererek Zonguldak'a döndüler.
1992. Ankara'da bir depoda kilitli tutulan "yasak" kitaplar Kültür Bakanlığı'nda sergilenmeye başladı. Kitaplar ileride oluşturulacak Demokrasi ve İnsan Hakları Müzesi'ne konulacak.
1993. Aziz Nesin, "12 Eylül'de 5 deli kuyuya taş attı, 60 milyon insan çıkaramıyor" dedi.

Bugün Doğanlar
1823. Charles Darwin'den önce doğal seçme yoluyla türlerin evrimine ilişkin görüşleri ortaya atmasıyla bilinen İngiliz toplum ve doğa bilimci, coğrafyacı ve eleştirmen Alfred Russel Wallace.
1896. Şilili romancı ve kısa öykücü Manuel (Sepúlveda) Rojas.
1942. Patlayan kara delikler teorisiyle görelilik teorisi ve kuantum mekaniğinde çığır açan İngiliz teorik fizikçi Stephen W. Hawking.
1947. İngiliz şarkıcı, şarkı sözü yazarı ve sinema oyuncusu David Bowie.

Bugün Ölenler:
1935. Besteci Rauf Yekta Bey.
1954. Sûfi Kemâli Efendi.
1961. Dünya şampiyonu güreşçi Yaşar Doğu.
1967. Yazar İlhan Tarus.
1976. Çin Halk Cumhuriyeti Başkanı Çu En- Lay.
1988. Balerin Duygu Baykal.
1996. Fransa'nın devlet başkanlarından François Mitterrand.

__________________

9 Ocak

Tarihte Bugün

"Enerji Tasarruf Haftası"

1905. Moskova'da Kışlık Saray'a yürüyen işçilerin üzerine ateş açıldı.

1926.Piyango çekilişinin sadece Tayyare Cemiyeti'ne ait olduğuna ilişkin kanun kabul edildi.

1936. Ankara'da Dil ve Tarih-Coğrafya Okulu Atatürk'ün de katıldığı bir törenle açıldı; törende konuşan Milli Eğitim Bakanı Saffet Arıkan "Çürümüş görünen dünya kültürünü yeniden yaratacak olan Türk çocuklarıdır" dedi.

1937. Josef Stalin'in sürgüne gönderdiği Lev Troçki Meksika'ya gitti.

1942. Türk Tarih Kurumu Ziya Gökalp'in bütün eserlerinin yayımlanmasına, Türk Dil Kurumu da yeni bir Kuran çevirisine karar verdi.

1955. Devlet Operası sopranosu Leyla Gencer temsiller vermek üzere İtalya'ya gitti.

1966. 800 kişilik ilk işçi kafilesi Almanya'ya hareket etti.

1968. Ankara Yüksek İhtisas Hastanesi'nde bir köpeğin kalbi değiştirildi. Ameliyattan kırk dakika sonra bakım güçlüğü nedeniyle köpek öldürüldü.

1969. Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) bir ay süreyle tatil edildi. 6 Ocak günü üniversitede Amerikan Büyükelçisi Robert Komer'in makam otomobili öğrenciler tarafından yakılmıştı.

1970. İngiltere'de yapılan açıklamaya göre bir hafta içinde Hong Kong gribinden 2850 kişi öldü.

1978. Akaryakıt sıkıntısı had safhada; akaryakıtı biten hastaneler hasta kabul etmemeye ve yatan hastaları taburcu etmeye başladılar.

1984. Yargıtay bir karar verdi; emekli işçiye verilen altın madalyanın bedeli, kıdem tazminatından düşülecek.

1987. Yargıtay, Milliyetçi Hareket Partisi'nin Alparslan Türkeş'in üzerinde bulunan mal varlığının hazineye devrine karar verdi.

1995. Güner Ümit'in, İnter Star'da yayınlanan "Süper Turnike" programında, Alevilerde "ensest" olduğunu ima eden sözleri üzerine, Aleviler iki gün boyunca televizyon önünde gösteri yaptı. 2 günün sonunda programın yayından kaldırılacağı açıklandı.

1996. Sabancı Holding Yönetim Kurulu Üyesi Özdemir Sabancı, Toyotasa Genel Müdürü Haluk Görgün ve sekreter Nilgün Hasefe Sabancı Center'da vurularak öldürüldüler. Olayı, DHKP-C örgütü üstlendi.

1996. Evrensel Gazetesi muhabiri Metin Göktepe'nin cesedi Eyüp Spor Salonu'nun yakınındaki arsada bulundu. Gazeteci Metin Göktepe bir gün önce görevini yaparken polisçe engellenmiş ve gözaltına alınmıştı.

1997. Başbakanlık Kriz Yönetimi Merkezi yönetmeliği Resmi Gazete'de yayımlandı. Yönetmelik kriz hallerinde kimi yürütme yetkilerini Genelkurmay Genel Sekreterliği'ne veriyor.



Bugün Doğanlar:

1890. Çek romancı kısa öykü, oyun ve deneme yazarı Karel Capek.

1908. İkinci Cinsiyet adlı incelemesiyle bilinen, varoluşçuluk akımını edebiyatta sürdüren Fransız yazar ve feminist Simone de Beauvoir.

1922. Gine Cumhuriyeti'nin ilk başkanı (1958-84), önde gelen Afrikalı siyasetçilerden Sékou Touré.

1941. !960'larda gençliğin Amerikan halk müziğine ilgisini çeken şarkıcı ve siyasal eylemci Joan Baez.



Bugün Ölenler:

1951. Diyanet İşleri Başkanı Ahmet Hamdi Akseki.

1964. Yazar Halide Edip Adıvar.

1982. Ressam ve yazar Nurullah Berk.

1990. Şair Cemal Süreya.

__________________

10 Ocak

"Çalışan Gazeteciler Bayramı"

1900. Dünya Şampiyonu, Pehlivan Kara Ahmet, "Şampiyonlar Şampiyonu" ünvanını aldı.

1920. Milletler Cemiyeti kuruldu. Amerika Birleşik Devletleri cemiyete katılmadı

1921. 1. İnönü Zaferi; Albay İsmet Bey komutasında Türk ordusu, Yunan ordusu ile, İnönü'de karşı karşıya geldiler. Yunan ordusu yenildi.

1926. Heyet-i Fesadiye davası sonuçlandı. Aslında üç ayrı dava söz konusuydu. Çerkes Ethem'in Kuva-yı Seyyaresi'nin Bolşevik Taburu Komutanı İsmail Hakkı Bey; boşandığı eşini öldürten Miralay Osman; Kürt isyanıyla birlikte Ankara muhitinde bir isyan hareketi giriştiği gerekçesiyle Kırşehir Milletvekili Rıza Bey idama mahkûm oldu.

Aynı gün Alman sinema yönetmeni Fritz Lang'ın Metropolis adlı filmi gösterime girdi.

1933. İspanya'da ayaklanmalar yaygınlaştı; sıkıyönetim ilan edildi.

1940. Pierre Louys'in Afrodit adlı kitabıyla ilgili davaya başlandı. Kitap müstehcenlikle suçlanıyordu.

1944. Nuri Demirağ'ın fabrikasında üretilen yolcu uçağının uçuş tecrübesi Yeşilköy'de yapıldı.

1945. Anayasa dilinde yeni Türkçe kelimelerin kullanılması kabul edildi.

Aynı gün Teşrinevvel, Teşrinisani, Kânunuevvel ve Kânunusani aylarının adları, Ekim, Kasım, Aralık ve Ocak olarak değiştirildi.

1947. Demokrat Parti 1. Kongresi'nde "Hürriyet Misakı" kabul edildi. Raporda Anayasa'ya aykırı yasaların kaldırılması, Anayasa'nın tam olarak uygulanması, yeni seçim yasası hazırlanması ve cumhurbaşkanlığı ile parti genel başkanlığının birbirinden ayrılması isteniyordu.

1961. Basın çalışanlarıyla ilgili 212 sayılı kanunun yürürlüğe girdi. Bu yasayı protesto eden gazete sahipleri 3 gün süreyle gazete çıkarmama kararı aldılar.

1968. Ankara'da Dördüncü Sanayi Kongresi toplandı. Kongre'de "yabancı sermaye" konusu tartışıldı.

1971. 500'ü aşkın mülki amir hükümeti protesto için eylem kararı aldı. Başbakan Süleyman Demirel bu nedenle bir genelge yayımladı. "Direnişe geçen memurlar suç işliyor" dedi.

1972. Askeri Yargıtay Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın idamını onayladı.

1978. Başbakan Bülent Ecevit "Ekonomide ve devlet yapısında bir enkaz devralmış durumdayız" dedi.

1984. Alpaslan Türkeş'in tahliye istemi 21. kez reddedildi

1985. Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu'nda (TRT) "anı, devrim, özgürlük, ulus" gibi 205 sözcüğün kullanılması yasaklandı. Bu sözcüklerin "Türkçe'nin yapı ve işleyişine ters düştüğü" ileri sürüldü.

1988.Yurtdışında basılan 440 yayının ülkeye girmesi yasaklandı.

1992."32. Gün" programı, Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu Yönetim Kurulu tarafından yayından kaldırıldı. Yapımcı Mehmet Ali Birand'la anlaşma feshedildi.

1999. Susurluk davası kapsamında da aranan Haluk Kırcı yakalandı. Haluk Kırcı Ankara Bahçelievler'de 7 Türkiye İşçi Partisi (TİP) üyesi gencin öldürülmesiyle ilgili davada 7 kez idam cezası almıştı.



Bugün Doğanlar:

1913. 1969-89 arasında Çekoslovakya lideri olan Slovak Komünist Gustav Husak.

1945. 1960'lardan bu yana rock ve pop dünyasını sürükleyen eserleri seslendiren ve besteleyen İngiliz şarkıcı ve besteci Rod Stewart.



Bugün Ölenler:

1905. Paris Komünü'nün önde gelen kadın militanlarından anarşist Louise Michel.

1945. Yazar Osman Cemal Kargılı.

1959. Eski İçişleri Bakanı Şükrü Kaya.

1968. Kurtuluş Savaşı komutanlarından Ali Fuat Cebesoy.

__________________

11 Ocak

1927. Türkiye Cumhuriyeti ile Almanya arasında Ticaret ve İkamet antlaşmaları imzalandı.

1929. Sovyetler Birliği'nde çalışma süresi 7 saate indirildi.

Aynı gün Türkiye'de eski yazılı kitapları yeni harflere çevirmek için Dil Encümeni bünyesinde bir komisyon kuruldu.

1939. Aydın'da köylüye toprak dağıtıldı.

1940. Ankara Konservatuarı Tatbikat Sahnesi oyuncuları ilk oyunlarını sergilediler.

1944. İtalya'da 5 kişi vatana ihanetten asıldı. Benito Mussolini'nin damadı Kont Ciano da asılanlar arasındaydı.

1946. Arnavutluk'ta Kral Zogo tahtan indirildi; halk cumhuriyeti ilan edildi.

1948. Ankara Üniversitesi Senatosu bazı öğretim üyelerini sol eğilimli oldukları için, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'ndeki görevlerinden uzaklaştırdı. Görevden alınanlar arasında Pertev Nail Boratav, Niyazi ve Mediha Berkes, Behice Boran, Adnan Cemgil ve Azra Erhat vardı.

1962. Peru'da toprak kayması oldu; 3 bin insan öldü.

1963. Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde komünizmle mücadele amacıyla bir komisyon kuruldu.

1969. Singer Fabrikası'nda işçilere polis müdahale etti; 9 polis ve14 işçi yaralandı. Fabrika bir gün önce (10 Ocak'ta) işçiler tarafından işgal edilmişti.

Aynı gün Danıştay, Ortadoğu Teknik Üniversitesi'nin bir ay süreyle tatil edilmesi kararını durdurdu.

1971. İş Bankası Ankara Emek Şubesi silahlı 4 kişi tarafından soyuldu. İçişleri Bakanlığı bankayı soyanların Deniz Gezmiş ile Yusuf Arslan olduğunu ileri sürdü.

1973. İstanbul Türk Demir Döküm fabrikalarında 99 gün süren grev sona erdi.

1974. İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatroları genel sanat yönetmenliğine Muhsin Ertuğrul getirildi. Bir gün önce Vasfi Rıza Zobu bu görevden istifa etmişti.

1992. Türkiye Gazeteciler Sendikası "işverenin çalışanlara baskı yaparak sendikadan istifaya zorladığı" gerekçesiyle Milliyet gazetesini boykot çağrısı yaptı.

1995. 30 Aralık1994'te İstanbul'da The Marmara Oteli'nin pastanesine konulan bombanın patlaması üzerine ağır yaralanan Onat Kutlar tedavi edildiği hastanede 1995'teöldü.

Aynı gün Amerikalı matematikçiler "en büyük asal sayı"yı buldu. Kendisi ile 859 bin 433 kez çarpılan 2'den1 çıkarılmasıyla elde edilen bu sayı 258 bin 716 haneli.

1996. Evrensel gazetesi muhabiri Metin Göktepe, çok sayıda kişinin katıldığı bir törenle toprağa verildi. Metin Göktepe Ümraniye E Tipi Cezaevi'ndeki olaylarda ölen 3 kişinin cenaze törenlerini izlerken polis tarafından gözaltına alınmış, 9 Ocak günü gözaltına alındığı yerin biraz ötesinde ölü bulunmuştu.

1999. Türkiye Cumhuriyeti'nin 56. Hükümeti kuruldu; Demokratik Sol Parti (DSP) azınlık hükümeti. Bülent Ecevit 4. kez başbakan oldu.


Bugün Doğanlar:

1842. Amerikalı yazar ve ruhbilimci William James.

1859. 1898-1905 arasında Hindistan Genel Valiliği ve 1919-24 arasında İngiltere Dışişleri Bakanlığı yapan, görevde bulunduğu sürelerde İngiltere dış politikasında belirleyici bir rol oynayan politikacı Lord Curzon.

1885. ABD'de yasaların kadınlara eşit hak tanıması talebiyle açılan ilk kampanyanın önderi Alice Paul.

1903. "Ağla Sevgili Memleketim" adlı romanıyla ünlenen, ırk ayrımcılığı karşıtı görüşleriyle tanınan Güney Afrika'nın önde gelen yazarlarından Alan Stewart Paton.

1907. Başbakanlığı sırasında Fransa'nın Çin Hindi'nden çekilmesini sağlayan sosyalist politikacı, Pierre Mendès-France.



Bugün Ölenler:

1556. Şair Fuzûli.

1928. İngiliz yazar Thomas Hardy.

1937. Gaziantep Milletvekili Nuri Conker.

1966. Hindistan Başbakanı Lal Şastri.

1983. Karikatürist Şadi Dinççağ.

1994. Caz sanatçısı Erol Pekcan.

1999. Sinema sanatçısı Öztürk Serengil.

12 Ocak

1923. Paris'te Pasteur Enstitüsü'nde tetenoza karşı serum geliştirildi.

1930. Anadolu halk oyunları ilk kez filme alındı.

1933. Dahili İstikraz (İç Borç) Kanunu Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi.

1943. İlk defa kurulan İstanbul Mıntıka Sanayi Birliği ilk toplantısını yaptı.

1944. Genel Kurmay'da ilk devir teslim yılında bugün yapıldı; Mareşal Fevzi Çakmak yaş haddinden emekliye ayrıldı, yerine Kazım Orbay atandı.

1951. Uluslararası Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi yürürlüğe girdi.

1958. İstanbullu kadınlar Türk Kadın partisi'nin kurulmasına karşı çıktılar. "Onurumuz erkeklerinkinden çok yüksek olduğundan siyasette başarılı olamayız" dediler.

1959. Sovyet uzay aracı Luna yılında bugün güneş çevresindeki yörüngesine yerleşti. Luna yerçekiminden kurtulan ilk uzay aracı oldu.

1961. Siyasi Partilerin faaliyetine izin verildi.

Aynı gün İtalyanlar ilk uzay roketini fırlattı.

1966. Fikir suçlarının da af kapsamına alınması istendi. 19 Temmuz günü Meclis'ten çıkan Af Kanunu'nda 141. ve 142. madde "suçluları" af kapsamı dışında bırakıldı. Vergi ve döviz kaçakçılığı suçları da af kapsamına alınmıştı.

1971. Anayasa Mahkemesi özel yüksek okulların Anayasa'ya aykırı olduğuna karar verdi.

1972. Mucibur Rahman Bangladeş'in başbakanı oldu.

1976. Akaryakıt bayileri direniş yaptılar, akaryakıt satmadılar. Bayiler kâr oranlarının arttırılmasını istiyor.

1983. 261 sanık hakkında idam cezası istenen 759 sanıklı Fatsa Dev-Yol davası Amasya'da başladı. İdamı istenenler arasında eski belediye başkanı Fikri Sönmez de bulunuyor.

1988. Tek tip elbise giymeyen tutuklu ve hükümlülerin ziyaretçileriyle görüştürülmemesi cezaevlerinde sorun yarattı.

1990. Sosyaldemokrat Halkçı Parti'nin (SHP) kurucu genel başkanı Aydın Güven Gürkan ile partiden ihraç edilen çoğunluğu Kürt kökenli 15 milletvekili bir deklarasyon yayınladılar; parti kurma girişimlerine başladılar.


Bugün Doğanlar:

1833. Pozitivizm savunucusu Alman filozof, iktisatçı.

1876. Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucularından ve ilk Genel Kurmay Başkanı, Mareşal Fevzi Çakmak.

1876. Varoluş mücadelesinin temel ögelerini romantik bir biçimde ele aldığı romanlarıyla tanınan Amerikalı yazar Jack London..

1893. Nazi Partisinin ve Almanya'daki Nazi rejiminin liderlerinden Hermann Göring.

1903. Sovyetler Birliği'nin ilk atom bombasını, dünyanın ilk termonükleer bombasını ve Sovyetler Birliği'nin ilk nükleer elektrik santralini yapan nükleer fizikçi İgor Vasilyeviç Kurçatov

1916. Güney Afrika'nın ilk devlet başkanı Pieter Willem Botha.

1931.Yazar Leyla Erbil.

1944. Dünya ağır sıklet profesyonel boks şampiyonlarından Joe Frazier.



Bugün Ölenler:

1945. Tasvir-i Efkar gazetesi sahibi ve başyazarı Velid Ebüzziya.

1985. Eski milli kaleci ve Milli Futbol Takımı çalıştırıcısı Sabri Kiraz.


13 Ocak

1928. Hukuk Fakültesi öğrenci derneğinin toplantısında " Türkiye'de Türkçeden başka lisan konuşulamaz kararı alındı.

1942. Türkiye'de ekmek karnesi uygulamasına başlandı.

1944. "Refah faciası" davası sona erdi. Amiral Mehmet Ali Ülgen ve bütün sanıklar beraat etti.

1947. Pan-Am şirketi New York-Londra-Ankara uçak seferlerine başladı.

1956. Adnan Menderes ve Namık Gedik hakkında 6-7 Eylül Olayları nedeniyle soruşturma açılmasını isteyen önerge reddedildi.

1958. Amerika Birleşik Devletleri, uzay uydusu Explorer1'i fırlattı.

1959. Kadın avukatlar Refik Erduran aleyhine dava açtı. Refik Erduran'ın Bir Kilo Namus adlı yapıtında kadınların şeref ve haysiyetlerinin zedelendiğini ileri sürdüler.

1966. Hürriyet gazetesi ABD Başkanı Lyndon Johnson'ın eski Başbakan İsmet İnönü'ye yazdığı mektubu yayımladı. Amerika Birleşik devletleri Başkanı bu mektubu1964'teki Kıbrıs bunalımı sırasında yazmıştı. Lyndon Johnson mektubunda, Türkiye'nin Kıbrıs'a müdahale etmemesini istemişti.

1968. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı İsmet İnönü Türkiye İşçi Partisi'ne (TİP) çattı; "Şimdi kalkmışlar kalkınma, plan, yabancı sermaye, petrol geleceği ve antiemperyalist mücadele hakkında bizimle doğru yön yarışması yapmak istiyorlar" dedi.

1969. Devekuşu Kabare Tiyatrosu "Bir Şehr-i İstanbul ki" oyununu sahneye koydu.

1970. Türkiye Öğretmenler Sendikası (TÖS) Fakir Baykurt Milli Eğitim Bakanlığı tarafından açığa alındı.

1983. Adi suçtan hükümlü Adem Özkan, Hüseyin Çaylı ve Osman Demiroğlu idam edildi.

1986. İşkence yapanlara verilen cezaların arttırılması ve sorgu sırasında sanık avukatlarının da hazır bulunmasını öngören yasa önerisi Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde reddedildi.

1991. Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP) Pendik'te "Savaşa Hayır" mitingi yaptı. Mitinge on binlerce kişi katıldı.

1993. Irak'a karşı başlatılan ikinci harekâta İncirlik Üssü'nden kalkan "Çekiç Güç" uçakları da katıldı.

1994. Grevli, toplusözleşmeli sendika hakkı istemek ve yüzde15'lik memur zammını protesto etmek için memurlar Ankara'da eylem yaptı. Polis, memurlara müdahale etti. Ankara Emniyet Müdürü Orhan Taşanlar bazı memurları tokatladı.

Aynı gün İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan adayı Bedrettin Dalan "Dolmabahçe Sarayı sanat adına bir rezalettir ve mimarı Ermeni Balyan Usta'dır" dedi. Bedrettin Dalan'ın bu sözlerine Mimarlar Odası tepki gösterdi.

1995. İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemeleri (DGM), yazar Yaşar Kemal hakkında soruşturma açtı. Yazarın Almanya'da yayımlanan Der Spiegel dergisindeki yazısında "bölücülük" yaptığı iddia edildi.



Bugün Doğanlar:

1902.Jozef Stalin'in yakın mesai arkadaşı ve Stalin'in ölümünden sonra SSCB başbakanı, Sovyet devlet adamı Georgiy Maksimilyanoviç. Malenkov.

1940.ABD'deki eşcinsel topluluğun yaşamına yönelen eserleriyle çağdaş toplumbilim ve toplumsal tarihe yaptığı katkılarla tanınan Amerikalı yazar ve araştırmacı Edmund White.


Bugün Ölenler:

1941. Ulysses adlı romanıyla ünlü İrlandalı yazar James Joyce..

1957. Medeni Hukuk alanındaki çalışmalarıyla bilinen Ord. Prof. Ebülula Mardin.

1973. Yazar Sabahattin Eyüboğlu.

1994. Eski sanayi bakanlarından Muammer Erken.

14 Ocak

1923. Londra- New York arası ilk telefon görüşmesi yapıldı.

1932. Amerika Birleşik Devletleri'nde işsizlerin sayısının 8,2 milyona ulaştığı açıklandı.

1938. Türkiye- Irak - İran - Afganistan arasında imzalanan Sadabad Paktı Türkiye Büyük millet Meclisi'nde onaylandı.

Aynı gün Dışişleri Bakanlığı kuruluş kanunu kabul edildi.

1941. İstanbul Valiliği Üniversite Talebe Birliği tüzüğünü onayladı; Talebe Birliği faaliyete geçti.

1943. Sir Winston Churchill, Franklin Roosevelt ve Charles De Gaulle Casablanca Konferansı'nda bir araya geldiler.

1945. Ekmek istihkakı kişi başına 450 grama çıkarıldı.

1953. Josip Broz Tito Yugoslavya devlet başkanı oldu.

1963. Fransa Cumhurbaşkanı Charles De Gaulle İngiltere'nin Ortak Pazar'a girmesini reddetti.

1966. Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Lyndon Johnson'ın eski Başbakan İsmet İnönü'ye gönderdiği mektup Meclis'te görüşüldü. Mektupların kamuoyuna açıklanması istendi.

1970. Mahkum aileleri "genel af" için yürüyüş yaptılar.

1975. Tüm Üniversite, Akademi ve Yüksek Okullar Asistanları Birliği (TÜMAS) kuruldu.

1983. Cumhurbaşkanı Kenan Evren'e fahri profesörlük ve İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nin fahri hukuk doktorluğu unvanları verildi.

1987. Uluslararası Ticaret Odası Vehbi Koç'u "Dünyada Yılın İşadamı" seçti.

1993. Nubar Terziyan, Ankara Uluslararası Film Festivali'nde "Emek Ödülü"ne değer bulundu.

1994. 4 şehirlerarası yolcu otobüsüne yerleştirilen bombaların patlaması sonucu 3 kişi öldü,17 kişi yaralandı. Eylemleri PKK'nın (Kürdistan İşçi Partisi) askeri kanadı ARGK (Kürdistan Halk Kurtuluş Ordusu) üstlendi.

1995. İlk kez düzenlenen Uluslararası Nazım Hikmet Şiir Ödülü, İstanbul'da yapılan bir törenle Lübnan'lı şair Adonis'e verildi.

1996. Besteci Onno Tunç, Bursa'dan İstanbul'a gelirken kullandığı tek motorlu uçağın Armutlu, Bozburun'da düşmesi sonucu yanındaki Hasan Kanık'la birlikte öldü.



Bugün Doğanlar:

1850. Bir süre İstanbul'da da yaşamış olan Fransız romancı Pierre Loti.

1861. Son Osmanlı Sultanı Mehmed Vahideddin.

1875. 1952 Nobel Barış Ödülü sahibi Alman din bilgini, filozof, orgcu, ve misyoner doktor Albert Schweitzer.

1892. Tanınmış Nazi karşıtı dinbilgini ve vaiz, Bekennende Kirche'nin (İtiraf Kilisesi)kurucusu Friedrich Gustav Emil Martin Niemöller.

1896. Birinci Dünya Savaşı sonrası "kayıp kuşak"ın önde gelen yazarlarından, ülkesinin yaşam tarzına yönelik sert eleştirilerini yansıttığı Amerika üçlemesiyle tanınan Amerikalı yazar John Dos Passos.

1919. 1972-92 arasında pek çok kez başbakanlık yapmış, önde gelen İtalyan Hıristiyan Demokrat siyasetçi Giulio Andreotti.

1941. Gergin ve izleyiciyi kendine çeken icrasıyla ünlü Amerikalı kadın sinema oyuncusu Faye. Dunaway.



Bugün Ölenler:

1898. "Alis Harikalar Diyarında" adlı fantastik romanıyla ünlü İngiliz yazar Lewis Carroll.

1923. Mustafa Kemal'in annesi Zübeyde Hanım.

1941. Türkiye'de ilk sinemayı açan ve filmcilik konusunda ilk girişimde bulunan, Kemal Film'in sahibi Kemal Seden.

1944. Şair Mehmet Emin Yurdakul.

1957. "Casablanca" filmindeki performansıyla film dünyasının unutulmazları arasında yer alan Amerikalı sinema oyuncusu Humphrey Bogart.

1974. Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) Genel Başkanı Seyfi Demirsoy.

1977. Güncesiyle tanınan Frnasız kökenli Amerikalı yazar Anais Nin.

1986. Yazar Enver Naci Gökşen.

1987. Yapımcı ve film yönetmeni Turgut Demirağ.

1994. Sinemamızın karakter oyuncusu Nubar Terziyan.

1998. Ses sanatçısı Safiye Ayla.

__________________

15 Ocak
"Hava Kirliliği İle Savaş Haftası"

1884. İstanbul Lisesi açıldı. Okulun ilk adı "Şems-ül Maarif"di.1896 yılında resmi okullar arasına dahil edildi.

1919. Alman devrimciler Rosa Luxemburg ve Karl Liebknecht öldürüldü.

1940. Ankara radyosu Fransızca, Yunanca, Farsça ve Bulgarca haber yayınına İngilizce'yi de ekledi.

1945. Müttefik gemilerinin Boğazlardan geçişine izin verildi.

1949. İmam-hatip kursları açıldı.

1952. Amerika Birleşik Devletleri Türkiye'nin Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı'na (NATO) girişini onayladı.

1957. Mısır'da hükümet yılında bugün bütün İngiliz ve Fransız bankalarının kamulaştırılacağını açıkladı.

1958. İçişleri bakanı bir açıklama yaptı; İstanbul'da 40.000, Ankara'da 45.000, İzmir'de 4500 gecekondu var.

1964. III. Londra Konferansı toplandı. İngiltere, Türkiye, Yunanistan ve Kıbrıs hükümetleri ile Kıbrıs Türk ve Rum toplumu liderleri katıldı.

1966. Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Lyndon Johnson'ın ve eski Başbakan İsmet İnönü'nün 1964 yılında yazdıkları mektuplar günü kamuoyuna açıklandı.

1985. Almedia Neves, Brezilya devlet başkanı seçildi. Almedia Neves 21 yıldan sonra ilk sivil devlet başkanı oldu.

1986. 12 Eylül askeri darbesinden sonra ilk öğrenci derneği kongresi günü İzmir'de toplandı.

1987. Türban eylemleri yayılıyor; Erzurum İlahiyat Fakültesi öğrencileri, dekanlığı işgal etti; Konya'da 122 öğrenci sınavları boykot etti; Bursa'da öğrenciler protesto telgrafı çekti.

1988. Yargıtay sanığın güvenlik görevlileri tarafından bir hafta iş ve gücüne engel olacak şekilde dövülmesi işkence kapsamına girmez yolunda bir karar verdi.

1989. Bülent Ecevit bugün Demokratik Sol Parti (DSP) genel başkanlığına seçildi.

1991. Sosyalist Birlik Partisi (SBP) kuruldu; Sadun Aren genel başkanlığa getirildi.

1992. Avrupa Komisyonu yılında bugün Hırvatistan ve Slovenya'nın bağımsızlığını tanıdı.

1993. Serik Tepesi'nde bulunan PKK (Kürdistan İşçi Partisi) kamplarına operasyon düzenlendi, yaklaşık 150 PKK militanının öldürüldüğü bildirildi.

1996. "Kumkapı Davası" sanığı Zeynep Uludağ, 6 yıl 8 ay hapis cezası aldı.

1997. Basında promosyonu yasaklayan yasa Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ise 28 Ocak'ta promosyonu yasaklayan yasa değişikliğinin iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu.




Bugün Doğanlar:

1622. En büyük Fransız komedi yazarı ve oyuncu Molière.

1809. Anarşizmin teorisyenlerinden Fransız sosyalist ve gazeteci Pierre-Joseph Proudhon.

1891. Batı dünyasında en tanınmış Sovyet yazarlarından gazeteci ve romancı İlya Grigoryeviç Ehrenburg.

1902. Şair Nazım Hikmet.

1912. V.Cumhuriyet'in önde gelen siyasetçilerinden Fransız devlet adamı Michel Debré.

1918. Mısır devriminin önderi başbakan ve devlet başkanı albay Cemal Abdül Nasır.

1929. Siyah hakları mücadelesinin unutulmaz önderi Amerikalı rahip, Martin Luther King, Jr.



Bugün Ölenler:

1459. Fatih Sultan Mehmet'in hocası Akşemsettin.

1945. Ressam Sami Yetik.

1954. Eski Kara Kuvvetleri Komutanı Şükrü Kanatlı.

1956. Millet Partisi kurucularından Enis Akaygen.

1971. Atatürk'ün fotoğrafçısı Etem Tem.

1984. Kıbrıslı siyasetçi Dr. Fazıl Küçük.

16 Ocak

1923. Mustafa Kemal Paşa "Bu devletin halife ile alaka ve münasebeti yoktur...Halkı kendi halinde terk edersek bir adım ileri atamayız...İnkılabın kanunu mevcut kanunların fevkindedir" dedi.

1925. Sovyetler Birliğinde Lev Troçki Savaş Komiserliği görevinden alındı.

1928. Cemal Reşit Rey'in "12 Anadolu Türküsü" adlı ses ve piyano için yapıtı ilk kez seslendirildi.

Doktor Şefik Hüsnü Değmer ve arkadaşlarının Türkiye Komünist Partisi davası başladı.

Aynı gün Sovyetler Birliği'nde 30 muhalefet lideri Almanya'ya sürgüne gönderildi. Sürgüne gidenler arasında Lev Troçki'de vardı.

1929. Josef Stalin'le anlaşmazlığa düşen Nikolay Buharin, Komünist Enternasyonal'in başkanlığından istifa etti.

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM)1946 yılında bugün İş ve İşçi Bulma Kurumu Kanunu'nu kabul etti.

1952. Gazeteci ve yazar Ercüment Ekrem Talu'ya Fransız "Légion d'honneur" nişanı verildi. Yazar bu ödüle Türk-Fransız kültür ilişkilerine katkılarından dolayı layık görüldü.

1956. Uluslararası Basın Enstitüsü Türkiye'de basına baskı yapıldığını açıkladı.

1961. Yeni kurulacak siyasi parti tüzüklerinin İçişleri Bakanlığı'nca incelenmesine karar verildi.

1970. Muammer Kaddafi Libya başkanı oldu.

1983. Türk Hava Yolları'nın "Afyon" uçağı Ankara'da düştü; 47 yolcu öldü.

1985. Halkçı Parti (HP) Milletvekili Bahriye Uçok, zina yapan erkeklerin de cezalandırılmasını içeren yasa önerisi vermişti. Türkiye Büyük Millet Meclisi yasa önerisini reddetti.

1986. New-York'ta toplanan Uluslararası PEN Kongresi, Türk hükümetini yazarlarla ilgili tutumunu gözden geçirmeye çağırdı.

1987. 1 Ocak'ta Çin'de Tiananmen Meydanı'nda öğrenciler başlattığı gösteriler sonunda Komünist Partisi lideri Hu Yaobang istifa etti; yerine Zao Ziyang getirildi.

1991. Amerika Birleşik Devletleri Irak'a hava akınları ve füze saldırısını başlattı. Amerika yetkilileri "Çöl Fırtınası" diye adlandırdıkları operasyona Kuveyt'i kurtarmak için yaptıklarını söyledi.

1992. Halkın Emek Partisi (HEP) kökenli Hatip Dicle ve Leyla Zana Sosyal Demokrat Halkçı Parti'den (SHP) istifa etti.

1996. "Avrasya" feribotu silahlı eylemciler tarafından 177 yolcu ve 55 mürettebatıyla Trabzon limanında rehin alındı ve İstanbul'a doğru kaçırıldı. Eylemciler Çeçenistan sorununa dikkat çekmek istediklerini söylediler.

Aynı gün Şırnak, Güçlükonak'ta bir minibüsün kurşunlanarak yakılması sonucu 11 kişi öldü. Bölge yetkilileri eylemi PKK'nin, PKK ise korucuların yaptığını ileri sürdü.


Bugün Doğanlar:

1932. Dünyada dağ gorilleri konusunda tek otorite olan Amerikalı zoolog Dian Fossey.

1933. Modern kültür eleştirileriyle ünlü Amerikalı aydın ve yazar Susan Sontag.


Bugün Ölenler:

1919. ABD'nin 26. Başkanı Theodore Roosevelt.

1933. Eski dışişleri bakanlarından Bekir Sami Bey.

1957. Orkestra şefi ve kemancı Arturo Toscanini.

1986. Tezhip sanatçısı Rikkat Kunt.

17 Ocak


1875.126 yıl önce bugün Karaköy- Beyoğlu arasında Tünel hizmete girdi. Tünel dünyanın en eski üçüncü ve en küçük metrosuydu.

1934. Revü yıldızı Josephine Baker İstanbul'a geldi.

1945. Sovyet ve Polonya birlikleri Varşova'ya girdi.

1952. Falih Rıfkı Atay hükümete ve Meclis'e hakaretten yargılanıyordu. Dava beraat kararıyla sona erdi.

1953. Başbakan Adnan Menderes demokratik rejimi tehdit eden dört tehlikeden söz etti:"Siyasi irtica, dini irtica, milliyetçilik irtcaı ve komünizm."

1960. Yahya Kemal Müzesi açıldı. Müze Fatih Külliyesi'nin Baş Kurşunlu Medresesi'nde bulunuyor.

1961. Kongo Başbakanı Patrice Lumumba öldürüldü.

1964. Londra Konferansı'nda Kıbrıs Türk toplumunu temsil eden Rauf Denktaş konuştu. Rauf Denktaş, federal yönetime gidilmezse, ayrı bir hükümet kuracaklarını açıkladı.

1971. Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Rektörü Erdal İnönü'nün evi önüne dinamit atıldı.

1984. Dolandırıcılıktan yargılanan Abidin Cevher Özden ( Banker Kastelli ) beraat etti.

Aynı gün, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde Yerel Seçim Yasası kabul edildi.

1987. Bülent Ecevit Siyasi Partiler Kanunu'na aykırı davranmaktan 11 ay 20 gün hapis cezasına mahkûm oldu. 12 Eylül'den sonra Bülent Ecevit hakkında 80, Süleyman Demirel hakkında 55 dava açıldı.

1988. Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) milletvekillerinin hazırladıkları Güneydoğu Anadolu Araştırma Raporu açıklandı.

1990. Yazar Aziz Nesin, kendisine"vatan haini" dediği gerekçesiyle Cumhurbaşkanı Kenan Evren aleyhine tazminat davası açtı.

1992. İrlanda Cumhuriyet Ordusu (IRA) Kuzey İrlanda'da protestanlara ait bir binayı bombaladı, 7 işçi öldü.

1995. Japonya'nın Osaka- Kobe bölgesinde deprem oldu; 3 bin kişi öldü.

1996. Avrupa Parlamentosu, Saharov Ödülü'nü cezaevinde bulunan eski Demokrasi Partisi (DEP) milletvekili Leyla Zana'ya verdi.



Bugün Doğanlar:

1899. Amerikanın en ünlü gangsteri Al Capone.

1931. Shakespeare'in Othello'sundaki performansıyla ünlü Amerikalı oyuncu James Earl Jones.

1942. Üç kez dünya profesyonel boks şampiyonluğunu elde eden tek boksör Muhammed Ali.


Bugün Ölenler:

1932. Kurtuluş Savaşı komutanlarından Derviş Paşa .

1954. Eğitimci ve edebiyat tarihçisi İsmail Habip Sevük.

1987. Eski gümrük ve tekel bakanlarından Hadi Hüsman.


18 Ocak

1886. Kadınlar Şukufezar dergisinde "saçı uzun aklı kısa" deyimine karşı mücadele başlattı.

1910. Günümüzde otel olarak kullanılan İstanbul'daki Çırağan Sarayı yandı. Saray 1865 tarihinde Sultan Abdülaziz tarafından inşa ettirilmişti.

1919 1. Dünya Savaşı sonrasında barış görüşmeleri Paris Barış Konferansı'nda başladı. Avrupa'nın haritası yeniden çizildi.

1924. İstanbul'da Milli Türk Ticaret Birliği Kongresi toplandı.

1927. Lozan Antlaşması Amerikan Senatosu tarafından reddedildi.

1928. Çerkez Hacı Sami çetesinden 3 kişi Eminönü Meydanı'nda idam edildi. Bu kişiler Atatürk'e suikast iddiasıyla idama mahkum edilmişlerdi.

1931. Cumhuriyet gazetesinin düzenlediği "Türkiye Güzellik Kraliçesi" yarışmasını Naşide Saffet Hanım kazandı.

1943. Sovyetler Birliği iki yıl süren Leningrad kuşatmasını kırdı. Bir yıl sonra kuşatma bütünüyle son buldu.

1946. Madame Butterfly operası Ankara'da sahnelendi.

1947. İstanbul'da Muallimler Birliği kuruldu.

Aynı gün Isparta'nın Uluborlu ilçesinin Senirkent bucağından on vatandaş noter aracılığıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanlığına bir protesto mektubu gönderdi. Mektupta hiç bir suçları olmadığı halde jandarmanın kendilerine sistemli olarak işkence boyutlarında kötü muamele yaptığını yazıyorlardı.

1950. Demokrat Parti (DP) işçiye grev hakkı istedi.

1951. Vietnam Kuruluş Cephesi gerillaları Hanoi'den geri çekildi; şehir Fransızların eline geçti.

1954. Yabancı Sermaye Yasası Meclis'te kabul edildi.

1966. Ankara Cezaevi'nde af isteyen mahkumlar isyan etti. İstanbul Üsküdar Toptaşı Cezaevi'nde 260 mahkum açlık grevine başladı.

Aynı gün İstanbul valiliğine Vefa Poyraz atandı.

1983. Kültür Bakanlığı'nca Sinema Yasa Tasarısı hazırlandı. Bakanlık tasarıyla filmlere denetim getiriyordu.

1984. Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) davası duruşmasında sanıklara tek tip elbise giydirildi.

1989. Kıbrıslı işadamı Asil Nadir Günaydın gazetesinden sonra Gelişim Yayınları'nı da satın aldı.

1991. Türkiye Büyük Millet Meclisi hükümete savaş yetkisi verdi; İncirlikten kalkan Amerika Birleşik Devletleri uçakları Irak'ı bombaladılar.

1993. Bayburt'un Üzengili köyü üzerine çığ düştü; 56 kişi öldü, 22 kişi yaralandı.



Bugün Doğanlar:

1904. İngiliz kökenli Amerikalı sinema oyuncusu Cary Grant.

1913. Amerikalı sahne, sinema ve TV komedyeni Danny Kaye.

1915. Avrupa Komünizmi düşüncesinin öncülerinden 1960-82 arasında İspanya Komünist Partisi Genel Sekreteri Santiago Carillo. .



Bugün Ölenler:

1936. İngiliz şair ve yazar Rudyard Kipling.

1944. Tiyatro sanatçısı Sait Köknar.

1956. Atatürk'ün kız kardeşi Makbule Atadan.

1960. Yazar Nahit Sırrı Örik.

1992. Klasik Türk Müziği bestecisi Yesari Asım Arsoy.



19 Ocak

1945. Türkiye'de Deutsche Bank ve Deutsche Orient Bank faaliyetlerini durdurdu ve tasfiye hazırlıklarına başladı.

1950. Çin önderi Mao Zedong, Ho Şi Minh'in önderliğindeki Kuzey Vietnam'ı tanıdı.

Aynı gün Türkiye'de İş Mahkemeleri kurulması kararı alındı.

1956. Akis dergisi yazı işleri müdürü Cüneyt Arcayürek beraat etti. Arcayürek hakkında dava "Kedi gelince fareler kaçtı" başlıklı yazısı nedeniyle açılmıştı.

1959. Amerika Birleşik Devletleri ile imzalanan İstimlak ve Müsadere Garantisi Anlaşması Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde onaylandı. Anlaşma basında kapitülasyonlara dönüş olarak nitelendi.

1960. Sosyalist Parti faaliyete geçti. Genel başkanlığa Prof. Atıf Akgüç getirildi.

Aynı gün İskandinav Havayollarına ait bir yolcu uçağı Esenboğa yakınlarında düştü; 42 yolcu öldü.

1961. Yassıada duruşmaları devam ediyor; İpar Davası sanıkları Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu, Hasan Polatkan, Medeni Berk, Hayrettin Erkmen ve armatör Ali İpar mahkûm oldular.

Aynı gün İstanbul'da atlı arabalara plaka verilmemesi kararlaştırıldı.

1966. Hindistan'da Nehru'nun kızı İndra Gandhi başbakan oldu.

1969. Prag'da Jan Palach adındaki öğrenci Sovyetler Birliği'nin Çekoslovakya'yı işgalini protesto için kendini yaktıktan üç gün sonra öldü. Prag'da protesto gösterileri düzenlendi.

Aynı gün Amerikan Büyükelçisi Robert Komer istifa etti. Robert Komer'in makam arabası 6 Ocak günü Ortadoğu Teknik Üniversitesi'ni ziyareti sırasında öğrenciler tarafından yakılmıştı.

1970. Beyaz Kelebekler müzik grubu yılında bugün Adapazarı yakınlarında kaza geçirdi ve sanatçılardan üçü yanarak öldü.

1981. Bakırköy İş Mahkemesi Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu'na (DİSK) kayyım atadı.

1983. Niksar Cumhuriyet Savcısı Nihat Gerçek'i öldürmekten yargılanan iki ülkücü mahkûm edildi.

1988. Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) Milletvekili Mehmet Ali Eren Türkiye'de Kürt sorunu olduğunu ve Kürtlere baskı yapıldığını söyledi. Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde olaylar çıktı.

1992. Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Kurulu yapıldı; genel başkanlığa Kemal Nebioğlu seçildi.



Bugün Doğanlar:

1736. Buharlı makinayı bularak Sanayi Devrimi'nin başlamasında rol oynayan İskoç mucit James Watt.

1798.Ssoyaolojinin ve pozitivizmin kurucusu Kabul edilen Fransız filozof Auguste Comte.

1809. İlk dedektif romanı kabul edilen "Morg Sokağı Cinayeti"nin yazarı Amerikalı öykücü, şair, eleştirmen ve yayıncı Edgar Allan Poe.

1839. İzlenimcilik sonrası dönemin en büyük sanatçılarından ve kübizmin öncülerinden Fransız ressam Paul Cezanne.

1912. 1975 Nobel Ekonomi ödülünü Tjalling Kopmans'la paylaşan Sovyet matematikçi ve iktisatçı Leonid Vitalyeviç Kantoroviç.

1943. 1960'ların ilk beyaz kadın blues şarkıcısı Janis Joplin.


Bugün Ölenler:

1970. Eski çalışma bakanlarından ve İstanbul valilerinden Mümtaz Tarhan.

1975. Arkeolog Arif Müfit Mansel.

1978. Sinema ve Tiyatro oyuncusu Feridun Çölgeçen.

1982. Türk Tarih Kurumu Başkanı Ord. Prof. Enver Ziya Karal.

1985. Yazar Muzaffer Hacıhasanoğlu.

1990. Yazar Sebahattin Selek.

1992. Tiyatro sanatçısı Sema Savaş.

1994. Türk sanat müziği sanatçısı Necmi Rıza Ahıska.


20 Ocak

1793. Fransa Kralı 16. Louis giyotinle idam edildi.

1921. İlk Teşkilat-ı Esasiye (Anayasa) kabul edildi.

1923. Ali Şükrü Bey'in Ankara'da yayımladığı Tan gazetesinin ilk sayısı çıktı.

Aynı gün Türkiye Büyük Millet Meclisi, gizli oturumunda Elcezire bölgesinde bir İstiklal Mahkemesi kurulması kararı aldı.

1936. Sinemaların esas filmle beraber bir de "öğretici film" göstermek zorunda olduğuna ilişkin kanun çıktı.

Aynı gün Ankara'da Sanayi Kongresi toplandı. Toplantıda İkinci Beş Yıllık Sanayi Planı kabul edildi.

1945. İngiltere'de eğitimini tamamlayan 50 Türkiyeli öğrenciye pilotluk brövesi verildi.

1947. Fransa'da Charles De Gaulle politikadan çekildiğini açıkladı ve görevinden istifa etti.

1950. Kiraların serbest bırakılması kararlaştırıldı.

1956. Varlık dergisi Roman Armağanı'nı günü İnce Memed romanıyla Yaşar Kemal kazandı.

1961. John F. Kennedy ABD başkanı olarak göreve başladı.

Londra Konferansı'nda Kıbrıslı Rumlar federal yönetim tezini reddetti. Bunun üzerine Kıbrıs Türk toplumu temsilcileri 1964 günü Konferans'tan çekildi.

1968. Türkiye, Yunanistan'daki askeri rejimi tanıyan ilk ülke oldu.

1971. Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ), Akademik Konsey'in kararıyla süresiz kapatıldı.

1972. Türkiye- Fransa Sosyal Güvenlik Antlaşması imzalandı.

1973. Eski Milli Birlik Komitesi üyesi Cemal Madanoğlu ve 31 kişi hakkında "Anayasayı değiştirme ve Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni ıskat için gizli örgüt kurma" iddiasıyla dava açıldı. Dava açılanlar arasında Doğan Avcıoğlu, İlhan Selçuk, İlhami Soysal da var.

1975. Tüm Memurlar Birleşme ve Dayanışma Derneği (Tüm-Der) kuruldu.

1981. İstanbul Sıkıyönetim Mahkemesi 223 Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu üyesinin tutuklanmasına karar verdi.

1986. Demokratik Sol Parti (DSP) ile Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) arasında yapılan "solda birlik" görüşmeleri kesildi. Demokratik Sol Parti (DSP) Genel Başkanı Rahşan Ecevit "Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) ile yollarımız ayrıldı" dedi.

1988. Mehmet Ali Aybar ile Aziz Nesin hakkında 15'er yıla kadar hapis cezası istendi. Gerekçe 2000'e Doğru dergisine Kürt sorunu konusunda yaptıkları açıklamalardı.

1993. Anayasa Mahkemesi dini bayramlarda Bayram dışında gazete çıkarılmasını yasaklayan yasayı iptal etti.

Aynı gün Meclis Anavatan Partisi (ANAP) döneminin iki bakanı Safa Giray ile Cengiz Altınkaya'nın Yüce Divan'a verilmesini kararlaştırdı.

1995. Yeraltı dünyasının ünlü ismi Dündar Kılıç'ın kızı ve Alaattin Çakıcı'nın eski eşi Uğur Kılıç Uludağ'da öldürüldü. Uğur Kılıç, Engin Civan davasında yaptığı açıklamalarla Özal ailesini suçlamıştı. Kılıç'ı öldüren Abdurrahman Keskin yakalandı ve Uğur Kılıç'ı öldürmesi karşılığında Alaattin Çakıcı'dan 50 milyon lira aldığını söyledi.

1997. Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD), "Demokratik standartların yükseltilmesi paketi"ni Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı ile Genelkurmay başkanlığına sundu. TÜSİAD raporda Kürtçe eğitimin serbest bırakılmasını da öneriyordu.



Bugün Doğanlar :

1812. Ağır engellilerin eğitimi için çağdaş yöntemleri getiren Fransız kökenli Amerikalı psikiyatr Edouard Segouin.

1856. Amerika'da kadınlara oy hakkı mücadelesinin önderi Harriot Eaton Stanton Blatch.

1920. II. Dünya savaşı sonrasının en önemli sinema yönetmenlerinden İtalyan Federico Fellini,

1925. Ruben Diario'dan sonra Nikaragua'nın en önemli şairi kabul edilen rahip ve şair Ernesto Cardenal.

1930. Aya ayak basan ikinci kişi, Amerikalı astronot Edwin Eugene Aldrin, Jr.



Bugün Ölenler:

1949. Romancı ve gazeteci Burhan Cahit Morkaya.

1960. Eski Eskişehir Milletvekili Emin Sazak.

1965. Mesleki öğretimin kurucusu Rüştü Uzel.

1994. Tiyatro ve sinema sanatçısı Bedia Muvahhit.

__________________

7 Şubat


1929. Hilaliahmer yani Kızılay günü ilk defa kutlandı.

1934. Paris'te ayaklanmalar sürüyor; Fransa Başbakanı Edouard Daladier istifa etti.

1952. Türk Ticaret ve Sanayi Odaları ile Ticaret Borsaları Birliği kuruldu.

1966. İzmir Kula ve Yün Mensucat Fabrikası'nda 70 gündür süren greve polis müdahale etti; 25 işçi, 4 gazeteci, 8 er ve13 polis yaralandı.

1968. Zonguldak'ta 7000 işçi Maden İşçileri Sendikası'nı bastı; polis işçilere karşı cop ve göz yaşartıcı bomba kullandı. İşçiler sendika tarafından kandırıldıklarını ileri sürdüler.

1974. Maraş iline kahramanlık ünvanı verildi ve adı Kahramanmaraş oldu.

1970. Gülriz Sururi-Engin Cezzar topluluğunun " Düşenin Dostu " adlı oyunu Valilikçe temsilden kaldırıldı.

1974. Cumhuriyet Halk Partisi-Milli Selamet Partisi Hükümeti 126 ret ve 2 çekimser oya karşılık 235 kabul oyuyla Meclis'te güvenoyu aldı.

1977. Tüm Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği (Töb-Der), Tüm Memurlar Birleşme ve Dayanışma Derneği (Tüm-Der) ve Tüted kapatıldı.16 Şubat'ta Danıştay Töb-Der, Tüm-Der ve Tüted'in kapatılmasına ilişkin valilik kararını durdurdu.

1983. Eski Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Turgut Özal, "Artık yeniden bürokrat olamam, müsteşarlık yapmam mümkün değil. Kendi programımı uygulayabilirsem parti kuracağım. Ancak ikinci, üçüncü adam olarak belirli işleri yapmak mümkün olmadığı için kendi programımı kendim yapacağım" dedi.

1984. Amerikalı astronot Bruce McCandless, uzayda ilk kez serbest yürüyüş yaptı.

Aynı gün Türkiye'de, ithal edilen ilk Mercedes binek otomobilleri,11 milyon liraya satıldı. Arabalar daha Türkiye'ye getirilmeden müşteri buldu.

1986. Aydınlar Dilekçesi'ni imzalayanlardan haklarında dava açılan 59 kişi 1986'da beraat etti.

1987. Ünlü gösteri salonu Şan Sineması1987 yılı gecesi bütünüyle yandı. Gösteri salonunda 1986 sonbaharından bu yana Ferhan Şensoy sahnelediği "Muzır Müzikal" adlı oyun sergileniyordu. Oyun tutucu çevrelerin tepkisini çekmişti. Yangın, sabotaj kuşkularını artırdı.

1990. Amasya'nın Merzifon ilçesi'ndeki Yeniçeltek Kömür İşletmesi'nde grizu patlaması meydana geldi. 3 işçi öldü, 63 işçi toprak altında mahsur kaldı.Aynı gün, Efes Pilsen basketbol takımı Avrupa Koraç Kupası'nda ilk 8 takım arasına girerek, çeyrek finale yükseldi.

1992. Avrupa Topluluğu üyesi ülkeler arasında Avrupa Birliği'ni oluşturan Maastricht Antlaşması imzalandı.

1995. Amerikan uzay mekiği Discovery Rus uzay istasyonu Mir ile tarihi buluşmasını gerçekleştirdi.

2000. Finlandiya'da cumhurbaşkanlığı seçimleri yapıldı. Seçimi kadın aday Dışişleri Bakanı Tarja Halonen kazandı.



Bugün Doğanlar:

1812. İngiliz yazar Charles Dickens.


Bugün Ölenler:

1958. İttihat ve Terakki'nin son hariciye nazırı Ahmet Nesimi.

1965. Prof. Emin Erişirgil.

1999. Ürdün Kralı Hüseyin.
__________________________________________________ _________________________
8 Şubat

1587. İskoçya kraliçesi Mary kafası uçurularak idam edildi.19 yıl süren hapislikten sonra idam edilen Mary Kraliçe Elizabeth I'in katledilmesine karışmaka suçlanıyordu.

1870. Kız öğretmen okulu Dar-ül Muallimat açıldı. Sınavla 32 kız öğrenci alındı.

1921. Büyük Millet Meclisi tarafından Antep'e gazilik ünvanı verildi. Antep şehrinin adı Gaziantep oldu.

1935. Türkiye Büyük Millet Meclisi 5. dönem seçimleri yapıldı. Cumhuriyet Halk Fırkası (CHF) iktidarı devam ediyor.17 kadın milletvekili ilk defa Meclise girdi. Ara seçimlerde bu sayı18'e ulaştı. Bu dönemde kadın milletvekillerinin meclisteki 395 milletvekiline oranı yüzde 4,5'du.

1951. Atatürk'ün manevi kızı ve Türkiye'nin ilk kadın pilotu Sabiha Gökçen, pilot olarak Kore Savaşı'na katılmak için başvuruda bulundu. Sabiha Gökçen'in bu girişimi batı basının da geniş bir biçimde yer aldı. Ancak Gökçen'in bu isteği Amerikan ordusunda kadın pilot bulunmaması nedeniyle gerçekleşemedi.

1956. Gazetelerin sayfa sayısı sınırlandı; piyango ve ikramiyeler yasaklandı.

Aynı gün ünlü dolandırıcı Sülün Osman Bursa'da yakalandı.

1962. Fransa'da Gizli Ordu'nun bombalama eylemlerini protesto edenlere polis müdahale etti; 8 kişi öldü.

1963. Irak'ta General Abdisselam Arif önderliğindeki Baasçı subaylar yönetimi ele geçirdi, Başbakan Kasım öldürüldü.

1973. Eski Milli Birlik Komitesi üyesi emekli Korgeneral Cemal Madanoğlu ve 31 arkadaşının yargılanmasına, başlandı. Cemal Madanoğlu ve arkadaşları, Millet Meclisi'ni feshederek Anayasa'nın tamamını veya bir kısmını değiştirmeye teşebbüsle suçlanıyorlardı.

1976. İngiltere, Strasbourg'da kendini savunmak durumunda kaldı. İngiltere hakkında IRA (İrlanda Cumhuriyet Ordusu) sanıklarına işkence ettiği iddiaları vardı.

1980. İzmir'de 55 bin işçi 1 günlük işi bırakma eylemi yaptı. Eylem yapan işçiler Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu DİSK'e bağlı sendikalara üyeydiler.

Aynı gün Tariş işçileri işletmenin bazı bölümlerini işgal etti, Çiğli İplik Fabrikası'nda işçiler fabrika kapılarını kapatarak barikat kurdu.

1983. Cumhurbaşkanı Kenan Evren kürtajın günah olmadığını söyledi.

1985. Hisarbank, İstanbul Bankası ve Odibank'ın 66 yöneticisinin mallarına tedbir konuldu. Mallarına tedbir konulan bankacılar arasında Ömer Çavuşoğlu, Ahmet Kozanoğlu, Melih Saydam, Özer Uçaran Çiller de bulunuyor.

1986. 6 yıl aradan sonra ilk işçi yürüyüşü Balıkesir'de yapıldı. Yürüyüşe yaklaşık 5000 kişi katıldı.

1990. Amasya Yeniçeltek'te toprak altında kalan 63 işçiden umut kesildi.Madenin hava bacaları betonlandı. Bir gün önce meydana gelen grizu patlamasında ölenlerin sayısı 66'ya ulaştı.

1991. 81 şair savaşa karşı birer dize yazarak hazırladıkları ortak şiiri yayınladılar.

1992. Olağanüstü Hal Bölge (OHAL) valiliğine Ünal Erkan atandı.

1994. Erdal Çelik16. Uluslararası Cavon Şarkı Yarışması'nı kazandı. Çelik yarışmaya "Like A Gift" adlı parçayla katılmıştı.



Bugün Doğanlar:

1828. Fransız yazar, bilim kurgu romanının öncüsü Jules Verne.

1931. Amerikalı sinema oyuncusu James Dean.

1940. Amerikalı sinema oyuncusu Nick Nolte.


Bugün Ölenler:

1954. Gazeteci, yazar Abidin Daver.

1999. İngiliz yazar Iris Murdoch.

__________________________________________________ ____________________
9 Şubat

“Sigarayı Bırakma Günü”

1621. İstanbul Boğazı dondu.

1871. Osmanlı'da ilk kez Karl Marx'ın bir makalesi Hakayik-ul Vakayi gazetesinde yayımlandı.

1933. Nazire Hanım Türkiye Güzeli seçildi.

1954. Cumhuriyetçi Millet Partisi (CMP) kuruldu.

1968. Türkiye'de ilk kadın trafik polisi göreve başladı.

1969. Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi'nin adı Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) olarak değiştirildi ve genel başkanlığa da Alparslan Türkeş seçildi.

1972. Maden işçilerinin grevi dolayısıyla İngiltere Londra'da olağanüstü hal ilan edildi.

1975. Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu'nun (TRT) düzenlediği Eurovision Türk Hafif Müziği Şarkı Yarışması finali sonuçlandı.

Semiha Yankı'nın "Seninle Bir Dakika" adlı parçasıyla Cici Kızlar'ın "Delisin" adlı parçaları birinciliği paylaştı. Bu durumda kura çekildi. Semiha Yankı Türkiye'yi temsil etme hakkı kazandı.

1981. Polonya'da Komünist Parti Pinkowski'yi başbakanlıktan aldı; yerine General Wojciech Witold Jaruzelski'yi getirdi.

1983. Sendikalar Kanunu ile Toplu Sözleşme, Grev ve Lokavt Kanunu'nda önemli değişiklikler yapıldı.

1985.Görülmemiş soğuklar ve kar İstanbul'u ve İstanbulluları gafil avladı. 6 milyonluk kent 3 cm'lik kara yenik düştü. Ulaşım felce uğradı. Belediye Başkanı Bedrettin Dalan Meteoroloji'nin kendilerini yanılttığını söyledi ve "I am sorry" diyerek İngilizce özür diledi.

Aynı gün, Uludağ'a giden Cumhurbaşkanı Kenan Evren otellerin doluluğuna bakarak "Türkiye'de çok zengin var" dedi.

1986. Cumhuriyet Halk Partisi'nin eski Genel Başkanı Bülent Ecevit, Sosyal Demokrat Halkçı Parti'nin (SHP) af önerisini yetersiz buldu; "Af konusunda cömert davranılmasını" istedi. Bülent Ecevit affın ideolojik ayrım gözetmemesi gerektiğini belirtti; "SHP önerisi taraf tutmaktadır" dedi.

1988. Eski Genelkurmay Başkanı Necdet Üruğ, hakkında soruşturma açılması için Cumhurbaşkanı Kenan Evren'e başvurdu. 2000'e Doğru dergisinde çıkan MİT (Milli İstihbarat Teşkilatı) raporunda bazı iddialara adı karışmıştı. O gün 2000'e Doğru dergisi toplatıldı.

Aynı gün Diyarbakır Askeri Cezaevi'nde 2000 tutuklu ve hükümlü açlık grevine başladı.

1991. "Savaşa Hayır Platformu" üyeleri ile bazı milletvekili ve sanatçıların yer aldığı "Barış Treni"1991 yılında bugün Ankara'dan İncirlik'e hareket etti.

1995. Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Disiplin ve Ödül Yönetmeliği'ni açıkladı. Yönetmelik okul müdürlerine, kız öğrencilere bekaret kontrolü yaptırma yetkisi veriyordu. Türkiye'nin dört bir yanında "bekaret kontrolüne hayır" eylemleri başladı. İzleyen günlerde, Bakan Nevzat Ayaz kontrol yapılmayacağına ilişkin bir genelge yayınladı. Ancak, bekaret kontrolleri son bulmadı



Bugün Doğanlar:

1830. 1871’e değin Batılılaşmaya yönelik reformları sürdürdükten sonra mutlakiyetçiliğe yönelen Osmanlı Sultanı Abdülaziz.

1874. Ortaya koyduğu sahne teknikleriyle modern tiyatronun gelişmesine katkıda bulunan Rus tiyatro ouncusu, yapımcısı ve yönetmeni Vsevolod Yemilyevich Meyerhold.

1891. İki kez dışişleri bakanlığı ve pek çok kez de başbakan yardımcılığı görevlerinde bulunan İtalyan Sosyalist Partisi lideri, gazeteci ve siyasetçi Pietro Sandro Nenni.

1907. Vietnam’ın önde gelen aydınlarından bilim insanı ve siyasetçi Truong Chinh.

1910. Genlerin hücre metabolizmasını düzenlemeleri konusundaki araştırmalarıyla bilinen Fransız biyokimyacı Jacques Monod.

1944. Afrika kökenli Amerikalıların yaşam ve duygularını işlediği roman, öykü ve şiirleriyle bilinen Amerikalı edebiyatçı, Alice Walker.


Bugün Ölenler:

1881. Rus ve dünya edebiyatının önde gelen romancılarından Fyodor Dostoyevski.

1984. Sovyet lideri Yuri Andropov.

1987. İstanbul Radyosu Türk Halk Müziği sanatçısı, koro şefi Ahmet Gazi Ayhan.
__________________________________________________ ___________________

10 Şubat

1947. Amerika Birleşik Devletleri özel bankaları Türkiye'ye kredi vermeyi reddetti.

Aynı gün, İtalya, Macaristan, Bulgaristan, Romanya ve Finlandiya Paris Barış Antlaşması'nı imzaladılar.

1950. Komünistlik suçlamasıyla yargılanan üniversite öğretim üyelerinin davası 10 Şubat 1950 tarihinde sona erdi; Behice Boran ve Niyazi Berkes 3'er ay hapis cezası aldı. Pertev Naili Boratav beraat etti.

1954. Ali Sipahi adlı genç 24. Monte Carlo Uluslararası Otomobil Mukavemet Yarışı'na katıldı. Ali Sipahi yarış sırasında otomobilin arka tekerleğinin fırlamasına rağmen 3 300 km'lik parkuru tamamladı.

Aynı gün kapatılan Millet Partisi'nin yöneticileri Cumhuriyetçi Millet Partisi'ni kurdu, genel başkanlığına Ahmet Tahtakılıç seçildi.

1956. Ceyhan Nehri taştı. Çukurova'da 50 bin hektar arazi sular altında kaldı.

1958. İstanbul Valisi Mümtaz Tarhan gece kulüplerinde striptiz yapılmasını yasakladı.

1962. Doğu - Batı arasında casus değiş tokuşu yapıldı; Sovyetler Birliği'nde hapis cezası alan Amerikalı pilot Gary Powers ülkesine verildi.

1969. Amerika Birleşik Devletleri 6. Filo'suna ait gemilerin İstanbul'a gelişi öğrenciler tarafından protesto edildi.

1971. Mehmet Ali Aybar ihraç talebiyle Türkiye İşçi Partisi (TİP) Haysiyet Divanı'na sevk edildi.

1980. 8 Şubat günü Çiğli İplik Fabrikası'nda 1500 işçi kapıları kapatarak barikat kurmuştu. 10 Şubat'ta polis işçilere müdahale etti; 15 kişi yaralandı, 500 kişi gözaltına alındı.

1981. Genelkurmay Sıkıyönetim Askeri Hizmetler Koordinasyon Başkanlığı 5 sanatçıya "teslim ol" çağrısı yaptı. "Teslim ol" çağrısı yapılan sanatçılar Cem Karaca, Melike Demirağ, Şanar Yurdatapan, Sema Poyraz ve Selda Bağcan’dı.

Aynı gün, kapatılan Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Alparslan Türkeş, savcılıkta ifade verdi. Adam öldürmeyi azmettirdiği iddia edilen Alparslan Türkeş, kapatılan Milliyetçi Hareket Partisi teşkilatının her türlü şiddet hareketine ve adam öldürmeye karşı olduğunu söyledi.

1987. Yazar Aziz Nesin, Cumhurbaşkanı Kenan Evren aleyhine açtığı tazminat davası mahkemece reddedildi. Red gerekçesi olarak, cumhurbaşkanlarının "vatan hainliği" dışındaki suçlardan yargılanamayacağı gösterildi.

1993. "Yorgun Savaşçı" filmi Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu'nda (TRT) yayına girdi. Film devlet televizyonu tarafından çekilmiş, ancak siyasi ve askeri otorite tarafından imhasına karar verilmiş ve 1983 yılında yakılmıştı. Kültür Bakanı Fikri Sağlar filmin yakılmaktan kurtulan tek nüshasını buldurttu ve yayına soktu.

1995. Et ve Balık Kurumu’nun 2 Şubat 1995'te, gerçek değerinin onda birine, Hak-İş Sendikası'na satılması ortalığı karıştırdı. Hak-İş Sendikası Refah Partisi'ne yakınlığıyla biliniyordu. Bunun üzerine satış incelemeye alındı. Başbakanlık, satış kararını 10 Şubat 1995'de iptal etti.



Bugün Doğanlar:

1898. Alman yazar Bertholt Brecht.

1929. Küba devriminin lideri Fidel Castro.

1944. Şair Refik Durbaş.



Bugün Ölenler:

1837. Rus yazar Puşkin.

1923. Alman fizikçi Wilhem Roentgen.

1947. besteci ve gazeteci Muhsin Sabahattin Ezgi.

1973. Sinemacı Nevzat Pesen.

1998. İzlanda'lı Nobel ödüllü yazar Halldor Laxness.

__________________

11 Şubat

1926. Siirt Milletvekili Mahmut Bey (Soydan) tarafından kurulan Milliyet gazetesi çıkmaya başladı.

1936. İstanbul'da kar fırtınası; binalar yıkıldı,120 kadar tekne battı ve Unkapanı Köprüsü parçalandı.

1941. Ecnebi Musevilerin Türkiye'den transit geçmeleri hakkında kararname yayımlandı; tabiyetlerinde bulundukları devletler tarafından kısıtlama getirilmiş ecnebi Museviler, ancak konsolosluklardan transit vizesi alarak Türkiye topraklarından geçebilecekler.

1945. İngiltere Başbakanı Sir Winston Churchill, ABD Cumhurbaşkanı Franklin Roosevelt ve SSCB lideri Josef Stalin'in bir araya geldiği Yalta Konferansı sona erdi. İkinci Dünya Savaşı sonrası dünya düzeninin esasları belirlendi.


1957. Gazeteci Metin Toker tutuklanarak cezaevine girdi. Metin Toker, Demokrat Parti (DP) İstanbul Milletvekili ve eski Devlet Bakanı Mükerrem Sarol ile Akis dergisi arasındaki davadan hapis cezasına çarptırılmıştı. Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı İsmet İnönü, " Damadımın tutuklanması haberine üzülmedim, bu şerefli bir mahkümiyettir "dedi.

Aynı gün muhalefet milletvekilleri Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu'nda değişiklik istedi.

1961. 5 parti kuruldu. Adalet Partisi, Memleketçi Serbest Parti, Çalışma Partisi, Türkiye İşçi ve Çiftçi Partisi ve Cumhuriyetçi Mesleki Islahat Partisi.

1965. Yeni Adana gazetesi Dünya Basın Barış Ödülü'nü kazandı.

1969. Amerikan 6. Filosunu protesto gösterileri sürüyor; 1969'da üniversite öğrencileri Beyazıt Kulesi'ne üzerinde Vedat Demircioğlu'nun resmi bulunan bir bayrak çekti. Vedat Demircioğlu, 6. Filonun 1968'deki gelişinde öldürülmüştü.

1979. Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Alparslan Türkeş "Türkiye'de sol terörün karşısında sağ terör bulunduğu iddiası asılsızdır. Tüm anarşi komünist silahlı gerilla teşkilatlarından gelmektedir. Bunun dışında sağcı denilen grupların yaptığı bazı kanunsuz hareketler vardır ki, bunlar yalnızca bir takım baskılar neticesinde karşılaşılan durumlardan olmaktadır. Bu olayları hiçbir sağ teşkilat veya parti metod olarak benimsememektedir. Sağda bir kadro yoktur. Sadece münferit olaylar vardır." dedi.

1981. İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Mahkemesi, şarkıcı Cem Karaca, Melike Demirağ, Şanar Yurdatapan, Sema Poyraz ve Selda Bağcan hakkında gıyabi tutuklama kararı verdi. Sanatçılar yabancı ülkelerde Türkiye aleyhine propaganda yapmakla suçlanıyorlardı. Selda Bağcan teslim oldu ve serbest bırakıldı.

1987.Koç Holding Onursal Başkanı Vehbi Koç Milletlerarası Ticaret Odası tarafından "Dünyada yılın işadamı" seçildi. Vehbi Koç ödülünü, 1987'de aldı.

1988. Avusturya halkının yüzde 70'i Cumhurbaşkanı Kurt Waldheim'ın istifa etmesini istemedi. Kurt Waldheim Nazi geçmişine ilişkin sorgulanmıştı.

1990. Güney Afrika'da ırkçı rejime karşı savaşan Afrika Ulusal Kongresi'nin (ANC)lideri Nelson Mandela özgürlüğüne kavuştu.

1994. HBB'de yayımlanan Yüksek Tansiyon adlı programın yapımcısı Erhan Akyıldız ve Ali Tevfik Berber, 2'şer ay hapis cezasına çarptırıldı.Televizyoncular programda halkı askerlikten soğuttukları iddiasıyla yargılanmışlardı.

1998. Türkiye'de 12 kentte bulunan 78 kumarhane kapatıldı. Kapatma kararı "Turizm Teşvik Yasası'nda Değişiklik Yapılması Hakkındaki Yasa" uyarınca alındı.

2000. Romanya'nın bir altın madeninden sızan siyanür, Macaristan sınırından geçen Tisa nehrinde binlerce canlının ölmesine neden oldu.



Bugün Doğanlar:

1847. Amerikalı mucit Thomas Alva Edison.


Bugün Ölenler:

1948. Modern sinemanın kurucularından Sovyet yönetmen, yapımcı ve teorisyen Sergey Ayzenştayn.

2000. Fransız film yönetmeni Roger Vadim.

__________________

12 Şubat

1929. Josef Stalin yönetimince sürgün edilen Lev Troçki İlyiç adlı bir gemi ile İstanbul'a geldi ve Büyükada'ya yerleşti.

1956. Karikatürist Turhan Selçuk Uluslararası Bordighera Mizah Şenliği'nde Platin Palmiye Ödülü'nü aldı.

1959. Kıbrıs konusunda II. Londra Konferansı başladı. Konferansa İngiltere'den Başbakan Harold Macmillan, Türkiye'den Başbakan Adnan Menderes ve Yunanistan'dan Başbakan Konstantin Karamanlis ile Kıbrıs Türk ve Rum cemaatleri liderleri Dr. Fazıl Küçük ve Makarios katıldılar.

1961. İstanbul Teknik Üniversitesi Makine Fakültesi öğretim üyelerinden Doçent Necmettin Erbakan, 12 Şubat 1961'de, yerli otomobil üretimi konusunda üniversitede bir konferans verdi. Türk tipi bir otomobilin % 50'sinin Türkiye'de üretilecek yerli malzemeyle yapılması halinde, otomobil birim maliyetinin yaklaşık 1400 dolar (14 000 lira ) olacağını açıkladı.

1962. Adalet Partisi Zonguldak Milletvekili Nuri Beşer'in dokunulmazlığı kaldırıldı. Nuri Beşer'in Türk Silahlı Kuvvetlerine hakaret ettiği iddia ediliyordu.

1966. Milli Eğitim Bakanı Orhan Dengiz, "İmam-hatip okulları kalkınmamız için gereklidir" dedi.

1971. TOFAŞ otomobil fabrikası Bursa'da törenle açıldı. TOFAŞ'ın ortakları arasında, Türk Otomobil Fabrikaları, Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu, Koç Holding, Türkiye İş Bankası ve İtalyan Fiyat şirketi var.Aynı gün Amerika Birleşik Devletleri Büyükelçiliği, Türkiye'de görevli Amerikalılar için can ve
mal güvenliği istedi.

1976. İstanbul'da tarihi Direklerarası'ndaki Naşit Tiyatrosu, sünger deposu oldu.

1982. Milli Güvenlik Konseyi (MGK) feshedilen partilerin yöneticileri dışında kalanların hazırlanan anayasa taslağı ile ilgili görüş açıklamalarına izin verdi.

1986. Ayda 18 günlük indirim öngören Ceza İnfaz Yasası değişikliği, 1986 yılında bugün Bakanlar Kurulu'nda kabul edildi.

1989. Ankara'da Perşembe Grubu'nun çağrısıyla 1. Feminist Kongre toplandı. "Feminist Hafta Sonu" adıyla anılan toplantıya İstanbul, Adana ve Türkiye'nin değişik illerinden feministler katıldı. Kongre sonunda "Kadınların Kurtuluş Bildirgesi" yayınlandı. "Bedenimiz Bizimdir, Cinsel Tacize Hayır" kampanyasının başlatılmasına karar verildi.

1990. Hükümetin açıkladığı tütün fiyatlarını protesto eden üreticiler Akhisar'da sokağa döküldü, 200 kişi gözaltına alındı.

1994. Tuzla tren istasyonunda çöp kutusuna yerleştirilen saatli bomba patladı; 5'i yedeksubay, biri sivil 6 kişi öldü, aralarında sivillerinde bulunduğu 29 kişi yaralandı. Olayın sorumluluğunu, PKK'ya (Kürdistan İşçi Partisi) bağlı ARGK (Kürdistan Halk Kurtuluş Ordusu) Metropol İntikam Timi üstlendi.

1999. Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Bill Clinton azil davasında aklandı. Başkan Bill Clinton yalan yere yemin etmek ve adaleti engellemekle suçlanıyordu.



Bugün Doğanlar:

1809. Türlerin Doğal Ayıklanma Yoluyla Evrimi adlı çalışmasıyla insanın primattan türediğini kanıtlayan ve kendi adıyla anılacak olan evrim teorisini kuran İngiliz doğa bilimci Charles Darwin.

1809. İç savaşta Aamerikanın birliğini koruyarak köleliğin kaldırılmasını sağlayan 16. ABD Başkanı Abraham Lincoln.

1855. Renkli Kadınlar Ulusal Derneği kurucusu Amerikalı toplumsal reformcu, hatip, kadın örgütçü Fannie Barrier Williams.

1900. Stalingrad kuşatmasının yarılmasına ve Hitler ordularının kovalanarak Sovyetler'in Berlin'e grişine konuta ederek mareşalliğe yükselen Sovyet general Vasiliy İvanoviç Çuyikof

1933. Açık politik tavrıyla çevirdiği filmlerle ün kazanan Yunan kökenli Fransız film yönetmeni Kosta-Gavras.



Bugün Ölenler:

1804. Felsefeci Immanuel Kant.

1934. Şair Cenap Şahabettin.

1940. Ortaoyununun son temsilcilerinden Kavuklu Ali.

1969. Tiyatro ve sinema sanatçısı Vahi Öz.

1984. Yazar Julio Cortazar.

1997. Yazar Rakım Çalapala.

__________________

13 Şubat

1925. Şeyh Sait Ayaklanması başladı.

1926. Savurganlıkla mücadele amacıyla Men-i İsrafat Kanunu kabul edildi.

1960. Fransa Birleşmiş Milletler (BM) ile Amerika Birleşik Devletleri'nin bütün itirazlarına rağmen Büyük Sahra'da atom bombası patlattı.

1961. 7 yeni parti kuruldu. Yeni Türkiye Partisi, Türkiye İşçi Partisi, Millete Hizmet Partisi, Güven Partisi, Musavat Partisi, Muhafazakâr Parti ve Cumhuriyetçi Parti. Seçime katılabilmek için son gündü.Kemal Türkler, Rıza Kuas, Kemal Nebioğlu, İbrahim Denizcier gibi bir grup sendika yöneticisi tarafından kurulmuş olan Türkiye İşçi Partisi'nin genel başkanlığına Avni Erakalın getirildi.

1962. Eski Adalet Bakanı Hüseyin Avni Göktürk ve eski Çalışma Bakanı Mümtaz Tarhan tutuklandı. Eski bakanların devlet hazinesine ait dövizle radyo pili ithal ettikleri ileri sürüldü. 2 Mart 1962'de tahliye edildiler.

1963. İstanbul Savcılığı 1963 tarihinde İşçi Sigortaları Kanunu'na uymayan 2 bin işveren hakkında dava açtı.Aynı gün Ankara valiliği taksilerde plak çalınmasını yasakladı; taksilerdeki pikaplar sökülüyor..

1965. Başbakan İsmet İnönü1965 yılında bugün istifa etti. İnönü'nün istifasına bütçenin 197'ye karşı 225 oyla reddedilmesi neden oldu.

1967. Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu ( DİSK ) kuruldu. Sendika başkanları yaptıkları açıklamada "Türk İşçi sınıfının çıkarları, hakları, özgürlükleri ve onuru için bir araya geldik " dediler.

1969. İstanbul'da üniversiteli kız öğrenciler Amerikan 6. Filo'sunu protesto yürüyüş ve mitingi düzenlediler.

1974. Rus yazar Aleksandr Soljenitsin, "Gulag Takım Adaları,1918-1956" adlı kitabı nedeniyle tutuklandığının ertesi günü Vatana ihanetle suçlanan yazar, 1974'te Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) yurttaşlığından çıkarılarak sürgüne gönderildi.

1975. Kıbrıs Türk Federe Devleti ilan edildi. Yunan hükümeti federe devletin kurulmasını kınadı. Buna karşılık karar Türk siyasi çevrelerince olumlu karşılandı.

1984. Sovyetler Birliği'nde Konstantin Çernenko oybirliğiyle Komünist Parti genel sekreterliğine getirildi.

1985. Kapatılan Milli Selamet Partisi yöneticileri hakkında açılan kamu davası sona erdi. Partinin Genel Başkanı Necmettin Erbakan ve 22 arkadaşı beraat etti.1981 şubatından 1985 şubatına kadar geçen bütün bu süre içinde Necmettin Erbakan 10 ay tutuklu kaldı.

1990. 12 Eylül sonrasında görevlerinden alınan 1402'lik öğretim üyeleri görevlerine dönmek için üniversitelerine başvurmaya başladılar. İlk başvuruyu Profesör Dr. Hüseyin Hatemi yaptı.

1993. Cumhurbaşkanı Turgut Özal, Bosna-Hersek'te devam eden.savaşı protesto için İstanbul'da Taksim Meydanı'nda bir miting düzenlenmesini istedi. Hükümet ortakları Doğru Yol Partisi ve Sosyaldemokrat Halkçı Parti , mitinge katılmayacaklarını açıkladılar. Turgut Özal'ın amacının şov yapmak olduğunu ileri sürdüler..Anavatan Partisi katılma kararı aldı. Miting sönük geçti.



Bugün Doğanlar:

1928. Yazar Refik Erduran.

1958. Şair Nilgün Marmara.


Bugün Ölenler:

1943. İlk tiyatro ve sinema sanatçılarımızdan Neyyire Neyir (Ertuğrul).

1955. Kemani Nubar Tekyay.

2000. Çizgi kahraman Snoopy'nin çizeri Charles M. Schulz.

__________________

14 Şubat

"Sevgililer Günü"

1876. İstanbul Tramvay Şirketi işçileri greve çıktı.

1909. Türkiye'de ilk güvenoylaması yapıldı; Kamil Paşa kabinesi düşürüldü.

1931. Türkiye güzeli Naşide Saffet Hanım Avrupa "güzel göz kraliçesi" seçildi.

1945. Almanya'nın Dresden şehri İngiliz ve Amerikan hava kuvvetlerince gece ve gündüz bombalandı; değişik kaynaklar ölü sayısının 60 bin ile 130 arasında olabileceğini belirtti.

1951. Senaryosunu Behçet Kemal Çağlar'ın yazdığı ve Maraş'ın Kurtuluş Savaşı sırasında düşman işgalinden kurtuluşunu anlatan "Kendini Kurtaran Şehir" adlı filmin çekimi olaylara neden oldu. Rejisör Faruk Kenç ve ekibi,senaryo gereği Maraş Kalesi'ne Fransız bayrağı çekince yakalanarak mahkemeye sevk edildiler.

1951. Harika çocuk İdil Biret, Paris'te halk önünde ilk verdi. Konsere siyah bukleli saçı ve beyaz elbisesi ile çıkan çıkan Biret'in oturduğu sandalye yükseltildi.

1963. İstanbul'da Kavel Kablo Fabrikası'nda işçiler 28 Ocak'ta iş bırakmış ve oturma eylemine başlamışlardı. Eylemin 17. günü polis işçilere müdahale etti; 9 işçi yaralandı.

1971. Türkiye İşçi Partisi'nin Genel Başkanı Mehmet Ali Aybar partiden istifa etti. Amacının kendisini Haysiyet Divanı'na sevk etmek isteyen Yönetim Kurulu'nu protesto etmek olduğunu söyledi.

1977. Ortadoğu Teknik Üniversitesi rektörlüğüne1977 yılında bugün Prof. Hasan Tan atandı; öğrenciler dersleri boykot etti.

1980. On bin jandarma komandosu ve çok sayıda polis Çiğli İplik Fabrikası'ndaki işçi direnişine müdahale etti. Operasyona keşif uçakları ve helikopterler de katıldı. Gün boyu süren müdahale sonucunda fabrika boşaltıldı,1500 işçi gözaltına alındı.İstanbul ve Tunceli'de de dükkan kapatma eylemleri yapıldı. Dükkan sahipleri pahalılığı protesto ettiler.

Aynı gün Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren, dış düşmanla değil, iç düşmanla uğraşmakta olduklarını söyledi."Diyeceksiniz ki sıkıyönetime rağmen niye bunların hakkından gelemiyorsunuz? Şundan dolayı gelemiyoruz. Kan dökmek istemiyoruz. Yoksa meseleyi bir ayda hallederiz" dedi.

1981. Türk Vatandaşlığı Kanunu'nda bazı değişiklikler yapan yasa Milli Güvenlik Konseyi'nce kabul edildi. Bu yasaya göre; yurtdışında oturup Türkiye aleyhine faaliyette bulunduğu tespit edilen veya yurtiçinde bu tür faaliyetlerde bulunurken yurtdışına çıkan kişiler, yapılan duyuruya rağmen 3 ay içinde yurda dönmezlerse Türk vatandaşlığından çıkarılacaklar.

1983. Danıştay, ameliyat olarak cinsiyet değiştiren şarkıcı Bülent Ersoy'un hukuken erkek olduğuna ve dolayısıyla gazinolarda ancak erkek kıyafetiyle sahneye çıkabileceğine karar verdi.

1986. Eski Devlet Bakanı İsmail Özdağlar, Yüce Divan'da "görevini kötüye kullandığı" gerekçesiyle 2 yıl hapse mahkum edildi. İsmail Özdağlar rüşvet aldığı iddiasıyla yargılanmaktaydı.

1987. Tunceli iline bağlı 234 köyde yaşayan 50 bin kişinin Mersin, Antalya, İzmir ve Muğla'ya yerleştirilmesi kararlaştırıldı. Karar 6931 sayılı Orman Kanunu'na ve Anayasa'nın 170. Maddesine dayanılarak alındı.

1989. Hint asıllı İngiliz yazar Salman Rushdie'nin "Şeytan Ayetleri" adlı kitabı, İslami liderlerin büyük tepkisine yol açtı. Birçok İslam ülkesi birkaç ay sonra kitabın ülkelerine sokulmasını ve satışını yasakladı. İran İslam devriminin lideri Ayetullah Humeyni, kitabın yazarı Rushdie hakkında bir ölüm fermanı çıkardı ve yazarın yakalanıp asılmasını istedi.

1990. Yılmaz Güney'in Umut filmi İstanbul'da gösterime girdi.

1994. Demokrasi Partisi'nin (DEP) Ankara il binasına bombalı bir saldırı yapıldı, bina ağır hasar gördü,3 kişi yaralandı.

1996. Emekli olduktan sonra Milliyetçi Hareket Partisi'ne (MHP) katılan eski Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesi (DGM) Savcısı Nusret Demiral "Ezan Türkçe okunmalı" deyince partiden ihraç edildi.

2000. Hizbullah cephaneliklerinin ortaya çıkışı, varlığı1994'ten beri tartışılan JİTEM'i yeniden gündeme getirdi. Batman eski Valisi Salih Şarman "JİTEM var", Jandarma eski Komutanı Teoman Koman ise "yok" dedi.



Bugün Doğanlar:

1869. Sovyet deviminin önderi Vladimir İ. Lenin'in eşi ve Bolşevik Partisi'nin önde gelen yöneticisi ve Sovyet eğitim sisteminin kurucularından Nadejda Konstantinovna Krupskaya.

1944. Yönetmen Alan Parker.



Bugün Ölenler:

1986. İstanbul Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Deontoloji Enstitüsünün kurucusu Süheyl Ünver.

__________________