Osmanlı Döneminde Atarürk Konulu Kitaplar

eray · 12-03-2008

Son zamanlarda yazılan Atatürk konulu kitaplar ve bazı tarihi romanlarla ilgili tartışma yeni bir boyut kazandı.

‘Latife ve Fikriye İki Aşk Arasında Atatürk’‘Şu Çılgın Türkler’ ve ‘Latife Hanım’ gibi tarihi kaynak alan kitapların içeriğinin tarihi gerçeklerle uyuşup uyuşmadığı konusunu değerlendiren Türk Tarih Kurumu (TTK) Başkanı Prof. Dr. Yusuf Halaçoğlubu tür kitaplarda ciddi bir arşiv çalışması görmediğini söyledi. “Milletin sinesinde yer etmiş insanlar hakkında bir yazı yazılırken çok iyi araştırma yapılması gerekiyor.” diyen Halaçoğlukitapları çok tartışılan yazarlarınTürk Tarih Kurumu’nun arşivine bir kere bile uğramadıklarını söylüyor. Kitaplarda resmi tarihle bağdaşan bölümlerin yanı sıra tamamen kitabı sattırmak için konulan hayali bölümlerin de olduğunu ileri süren Halaçoğlubir dönem padişahların saraydaki yaşantılarınınözel hayatlarının ‘harem’ başlığı altında çokça yazılıp çizildiğinibirçok eserde özel hayatların hakaret derecesinde abartıldığını söylüyor. Şimdi de padişahların özel hayatlarının yerini Atatürk’ün özel hayatının aldığını vurgulayan Halaçoğlu“Kitapları fazla satılsın diye sansasyonel olayları yaşanmış gibi yazıyorlar.” diye yakınıyor.

‘Tarihî gerçekler çarpıtılmamalı’

Tarihi kaynak alan eserlerin tarihe uygun olup olmadıkları eskiden beri tartışılan bir konu. Özellikle tarihî romanların gerçeklerle uyuşmadıkları sık sık dile getiriliyor. Tartışmalara katılanlardan bazılarıbu kitapların roman olduğunutarihle birebir örtüşmesi gerekmediğini söylerken kimileri de gerçek şahsiyetler üzerinden yazılan eserlerin hangi türde olursa olsun gerçekleri saptırmaması gerektiğini dile getiriyor. TTK Başkanı Yusuf Halaçoğlu da ikinci gruba girenlerden. Atatürk’le ilgili kitap yazarken daha hassas davranılması ve tarihi belgelere sadık kalınması gerektiğini belirten Halaçoğlu“Türk Tarih Kurumu’nun arşivinde Atatürk’ün evliliğihastalığıhasta yattığı ve vefat ettiği ana kadar her türlü belgebilgi vardır. En doğru bilgiler de bu belgelerde yer alıyor. Ama nedense bu belgeleri bu romanların sahipleri incelemedi.” diyor. Bazı tarihi romanlar için ‘sırf sansasyon’ nitelendirmesini yapan Yusuf Halaçoğluİpek Çalışlar’ı yargı önüne çıkaracak ifadelerin de gerçeklerle uyuşmadığını belirtiyor.

İpek Çalışlar’ın geçtiğimiz aylarda piyasaya çıkan ‘Latife Hanım’ kitabıtarihî gerçeklere uygun olmadığı tartışmaları ile gündeme gelmişti. Kitapta ÇalışlarTopal Osman’ın suikast için Çankaya Köşkü’nü kuşattığı sırada Atatürk’ünLatife Hanım’ın çarşafını giyerek köşkten kaçtığı iddiasına yer vermişbu iddianın kaynağı olarak da Latife Hanım’ın kardeşi Vecihe İlmen’i göstermişti. Hüseyin Tuğrul Pekin isimli bir vatandaşın şikayeti üzerine söz konusu ifadelerle igili olarak İpek Çalışlar hakkında 45 yıla kadar hapis istemiyle dava açılmıştı. Davanın ilk duruşması5 Ekim 2006’da Bağcılar 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülecek. YAZARLAR NE DİYOR? Olmamışı olmuş gibi göstermek vebaldir Kendimi tarih romanı yazan bir yazardan daha çok tarihi romanlaştıran bir kişi olarak görüyorum. Bir yazar tarihi konu alıyorsa ve tarihi konulardan bahsediyorsa mutlaka gerçekleri yansıtmak zorundadır. Söylenmemiş bir şeyi söylenmiş gibi göstermekolmamış bir şeyi olmuş gibi konu edinmek büyük bir vebaldir. Tarih bir oyuntarihi konular da oyuncak değildir. Bu bakımdan tarihi konu edinen kitaplarda gerçeklerin temeline inilmeli ve belirleyici gerçeklerden sapılmamalıdır. Yavuz Bahadıroğlu Tarih Kurumu’ndan icazet almak gerekmez Tarihi bir atmosferi kullanan romanlar tabii ki gerçekleri yansıtmalı. Bu romanlar politik olmasa bile dönemin yaşayışı hakkında bilgi edinmek zorundasınız. Fakat tarihi roman demek tarih demek değildir. Sonuçta bu bir kurgudur. Kurgusunda da romancı özgürdür. Bunun için Türk Tarih Kurumu’ndan icazet almak gerekmez. Bizler aferin almak için roman yazmıyoruz. Tarihi romanlar sayesinde insanların tarihe olan ilgileri arttı. Tarih okumaya başladılar. Bu konuda edebiyat dışı insanların önerilerini ciddiye almam. Acaba resmi tarihi yazanlar bunun dışında bir tarih olduğundan mı endişe duyuyorlar? Latife Hanım bir biyografidir. Son derece objektif yazılmış bir kitap. Tarihi bir çalışmanın bir kişiyi ya da kişileri illa övmesi ya da propaganda yapması gerekmiyor. Solmaz Kamuran Ben tarihe çok sıkı çalışırım Bu konuda yazarın tarzı ve üslubu önemli. Yazarın kitabın içinde kurduğu üst dil önemli. Bazı yazarların romanlarında tarihi gerçeklik bekleyemezsiniz. Çünkü yazar bunu romanın en başında hissettirir. Fakat Şu Çılgın TürklerLatife Hanım gibi kitaplar gerçek tarihi olguları roman diliyle anlattığını beyan etmektedir. Bunlarda geniş tarihi arşiv araştırması beklenir. Benkendi romanlarımda tarihi gerçekleri çok sıkı çalışırım. Örneğin tarihi bir romanda kurufasulyenin fiyatından bahsediyorsamkitabımda anlattığım zamandaki fiyatları söylerim. Reha Çamuroğlu